ශ්‍රී ලංකා කොට්ටෝරුවා/හීන් කොට්ටෝරුවා (Psilopogon rubricapillus)

පහත රට තෙත් කලාපයේ සිට කඳුකරයේ මධ්‍යම උස් මට්ටම් දක්වා වනාන්තර, ගහකොළ සහිත විවෘත බිම්, ගෙවතු සහ වගා බිම් වල සුලභ ආවේනික පක්ෂියෙකි. වියලි කලාපයේද ස්ථානීය වශයෙන් හමුවේ. වෙනත් කොට්ටෝරුවන් මෙන්ම ශ්‍රී ලංකා කොට්ටෝරුවාද ප්‍රධාන වශයෙන් පළතුරු ආහාරයට ගන්නා අතර, අභිජනන සමය නොවන කාලයේදී බෝ, නුග වැනි පළතුරු හට ගන්නා ගස් වල විසිරුණු රංචු වශයෙන් හමුවේ. එසේ නොවන විට තනි තනි පක්ෂීන් ලෙසින් හෝ ජෝඩු ලෙසින් දැකගත හැක. ජනවාරි සිට ජූලි දක්වා කාලයේ ගසක ආනතාකාර අත්තක පහල පෘෂ්ඨයේ හාරන ලද බෙනයක් තුල බිත්තර දෙකක් හෝ තුනක් දමා අභිජනනය කරයි. 

English Post >>

ගිරාමලිත්තා (Loriculus beryllinus)

පහත රට තෙත් කලාපයේ සිට කඳුකරයේ මධ්‍යම උස් මට්ටම දක්වා වනාන්තර සහ හොඳින් ගහකොළ සහිත ගෙවතු වල ස්ථානීය වශයෙන් සුලභ මෙරටට ආවේනික පක්ෂියෙකි. තවද පහත රට වියලි කලාපයට අයත් කඳුකරයේ පහල ප්‍රදේශ වලද හමුවේ. තනි තනි පක්ෂීන් වශයෙන් හෝ ජෝඩු වශයෙන් හමුවන ගිරාමලිත්තා තනිකරම ගස් මත වසන පක්ෂියෙකි. පළතුරු, මල් පැණි, ඇට වර්ග ආදිය ප්‍රධාන වශයෙන් ආහාරයට ගන්නා මෙම පක්ෂියා පොල් සහ කිතුල් ගස් වල රා මදින්නන් විසින් මුට්ටි වල එකතු කරන තෙලිජ්ජ බීමටද රුචිකත්වයක් දක්වයි. ආහාර ගැනීමේදි කඩිසර ලෙස විවිධ කෝණ වලින් අතු අතර එල්ලී සිටීමේ පුරුද්දක් සහිත ගිරාමලිත්තා රාත්‍රී කාලයේදී සිහින් අතු කැබැල්ලක හිස පහලට සිටින සේ එල්ලී නිදා ගනී. මාර්තු සිට ජූනි දක්වා සහ ඇතැම්විට නැවතත් අගෝස්තු සිට සැප්තැම්බර් දක්වා කාලයේ ගස් බෙනයක ගැහැණු පක්ෂියා විසින් කොළ වල අග්ගිසි සිහිනියට ඉරා ගත් කැබැලි එකතු කර තනන කූඩුවක බිත්තර දෙකක් හෝ තුනක් දමා අභිජනනය සිදුකරයි. 

English Post >>

Sri Lanka Warbler/කඳු හම්බූ කුරුල්ලා/ශ්‍රී ලංකා වනරැවියා [Kandu Hambu Kurulla/Sri Lanka Wanaraviya] (Elaphrornis palliseri)

 An endemic bird inhabiting dense forest undergrowth and sometimes in adjoining tea estates from mid hills to higher hills, while local and rather uncommon in the higher hills and rare in mid hills. It is territorial and lives as pairs. Sri Lanka Warbler feeds on small insects like crickets by skulking low among bushes of the undergrowth, while flying seldom only when needed to move from one patch of undergrowth to another. It breeds from February to May and again in September by building a large nest (Comparatively to its size) with a deep cup by moss, grass, bamboo leaves etc. and lines with fine fibres. The nest usually place in a dense shrub, about two or three feet from the ground where it lays two eggs. 

අරංගයා (Myophonus blighi)

මෙරටට ආවේනික දුර්ලභ එසේම ඉතාම කුලෑටි පක්ෂියෙකි. කඳුකරයේ මධ්‍යම උස් මට්ටමේ සිට ඉහල කඳුකරය දක්වා ඝන වනාන්තර සහ වගා බිම් වල යටි රෝපනයේ  වේගයෙන් ගලායන දිය කඳුරු සහ පොකුණු ආශ්‍රිතව ජෝඩු වශයෙන් දිවිගෙවන මෙම පක්ෂියා උදෑසන සහ සන්ධ්‍යා කාලයේ ක්‍රියාකාරී වේ. අරංගයා ප්‍රධාන වශයෙන් කෘමීන් ගොදුරු කරගන්නා අතර එයට අමතරව ගෙම්බන්, හූනන් සහ වෙනත් එවැනි කුඩා සතුන් ආහාරයට ගනී. ජනවාරි සිට මැයි දක්වා කාලයේ ගැඹුරු කෝප්පයක හැඩැති කූඩුවක් කොළ පැහැති පාසි, කෝටු කැබැලි, වියලි කොළ ආදිය සිහින් මුල් සහ කෙඳි ආදියෙන් එකතු කර තනා එහි බිත්තර එකක් හෝ දෙකක් දමා අභිජනනය සිදුකරයි. කූඩුව බොහෝවිට වේගයෙන් ගලා යන ජල පහරක හෝ දිය ඇල්ලක පිහිටි ශිලා ගැට්ටක හෝ කුහරයක් තුල තනන මුත් ඇතැම් අවස්ථා වලදී ගසක දෙබලක් තුල හෝ වනාන්තරය තුල හෝ වනාන්තර මායිමක පිහිටි කණුවක තනන අවස්ථාද හමුවේ. 

English Post >>

Sri Lanka Whistling Thrush/අරංගයා [Arangaya] (Myophonus blighi)

 An endemic and rather uncommon shy bird occurs locally in fast flowing mountain streams and ponds in the dense jungles and undergrowth of  plantations from mid hills to higher hills. It lives as pairs and active at dawn and late into dusk. Sri Lanka Whistling Thrush feeds mainly on insects. But it also hunts frogs, geckos and such small animals. The breeding season is from January to May and it build a deep cup shape nest with large mass of green moss, twigs and dead leaves, lined with fine rootlets, fibres etc. The nest usually placed on a ledge or in a crevices of a rock beside a torrent or waterfall, but sometimes in a fork of a tree or on a stump in forest or forest borders where it lays one or two eggs. 

සිංහලෙන් කියවන්න >>

ශ්‍රී ලංකා තිත්පිය තිරාසිකයා/පුල්ලි වල් අවිච්චියා (Geokichla spiloptera)

පහත රට තෙත් කලාපයේ සිට උස් කඳුකරය දක්වා වනාන්තර සහ හොඳින් ගහකොළ සහිත ස්ථාන වල යටි වියනේ හමුවන මෙරටට ආවේනික දුර්ලභ පක්ෂියෙකි. ස්ථානීය වශයෙන් දුර්ලභව වියලි කලාපයේ ගංගාධර වනාන්තර වලද වාර්තා වේ.  කෘමීන්, පණුවන් වැනි භූමිය මත වසන සතුන් ගොදුරු කරගන්නා මෙම පක්ෂියා තනිව හෝ ජෝඩු වශයෙන් කොළ රොඩු අවුස්සමින් පොළොව මත එහෙ මෙහෙ යමින් එවැනි සතුන් ආහාරය ගනී. මාර්තු සිට අප්‍රියෙල් දක්වා කාලයේ සහ නැවතත් අගෝස්තු සිට සැප්තැම්බර් දක්වා කෝටු කෑලි, පාසි සහ තණකොල රැසක් එක් කර මීවන ගසක මුදුනේ හෝ ලපටි ගසක අතු දෙබලක තනන කූඩුවක බිත්තර දෙකක් දමා අභිජනනය කරයි. 

 English Post  >>

ශ්‍රී ලංකා බටගොයා/පිට දම් බටගොයා (Treron pompadora)

පහත රට ප්‍රදේශ වල සිට පහල කඳුකරය දක්වා වනාන්තර, හොඳින් ගහ කොළ සහිත වගා බිම් සහ ගෙවතු වල තරමක් සුලභ ලෙස හමුවන මෙරටට ආවේනික පක්ෂියෙකි. කඳුකරයේ මධ්‍යම උස් මට්ටම් දක්වාද ස්ථානීය වශයෙන් දුර්ලභ ලෙසින් දිවි ගෙවයි. කුඩා සහ විශාල රංචු ලෙසින් මෙන්ම ඇතැම් විට ජෝඩු ලෙසින්ද දැක ගත හැක. ප්‍රධාන වශයෙන් පළතුරු ආහාරයට ගන්නා ශ්‍රි ලංකා බටගොයා දෙසැම්බර් සිට ජූනි දක්වා සහ ඇතැම්විට නැවතත් අගෝස්තු සිට සැප්තැම්බර් දක්වාත් ඝනව අතු විහිදි ඇති කුඩා ගසක් මත කුඩා කෝටු කෑලි එකතු කර වේදිකාවක් මෙන් තනන කූඩුවක බිත්තර දෙකක් දමා අභිජනනය කරයි. ගැහැණු සහ පිරිමි පක්ෂීන් දෙදෙනාම බිත්තර රැකීම සිදු කරයි.

    

English Post >>

රෙදි දියන්/හිස දුඹුරු දෙමළිච්චා/ශ්‍රි ලංකා බොරග පිරී දෙමළිච්චා (Pellorneum fuscocapillus)

හිස දුඹුරු දෙමළිච්චා පහත රට ප්‍රදේශ වල සිට කඳුකරයේ මධ්‍යම උස් මට්ටම් දක්වා වනාන්තර වල ස්ථානිය වශයෙන් තරමක් දුර්ලභ ලෙස හමුවන මෙරටට ආවේනික පක්ෂියෙකි. වනාන්තර යටි වියනේ වැඩි වශයෙන් කාලය ගත කරන මෙම පක්ෂියා බොහෝවිට ජෝඩු වශයෙන් හෝ කුඩා රංචු ලෙසින් කොළ රොඩු අතර කෘමීන් සොයමින් හැසිරේ.  හිස දුඹුරු දෙමළිච්චාගේ නොනැවතී ඇසෙන නාදය රෙදි දියන් ලෙසින් ඇසෙන හෙයින් ගැමියන් අතර රෙදි දියන් ලෙසින් හැඳින්වෙන මෙම පක්ෂියා වසරේ නොවැම්බර් සිට මාර්තු අතර කාලයේ හෝ නැවතත්  සැප්තැම්බර් මාසයේ ඝන වනාන්තරයේ ගසක් හෝ පඳුරක් පාමුල වියලි කොළ වලින් අපිලිවෙලකට තැනූ ගෝලාකාර කූඩුවක බිත්තර දෙකක් දමා අභිජනනයේ යෙදේ.

English Post  >>

කෑරලා (Dinopium psarodes)

දිවයිනේ උතුරු ප්‍රදේශයේ හැර අනෙකුත් පහත රට සහ කඳුකර ප්‍රදේශ වල වනාන්තර, වගා බිම් සහ ගෙවතු වල සුලභ ලෙස හමුවන මෙරටට ආවේනික පක්ෂියෙකි. ජෝඩු වශයෙන් දිවි ගෙවන මෙම කෑරලා ගස් පොතු තුල සිටින කුහුඹුවන් වැනි කුඩා කෘමීන් ආහාරයට ගනී. කලාතුරකින් භූමිය මතද වසා එවැනි කෘමින් ගොදුරු කරගන්නා ආකාරය දැකිය හැක. මාර්තු සිට ජූනි දක්වා සහ අගෝස්තු සිට සැප්තැම්බර් දක්වා කාලයේ ගසක අත්තක් හෝ කඳ තුලට හෑරු බෙනයක බිත්තර දමා අභිජනනයේ යෙදේ.

English Post >>

Sri Lanka Green Pigeon/ශ්‍රී ලංකා බටගොයා/පිට දම් බටගොයා (Treron pompadora)

 Rather common endemic bird lives in forests and well wooded cultivations and home gardens from lowlands to lower hills, while local and uncommon up to mid hills. It lives as small or large flocks and sometimes as pairs. Sri Lanka Green Pigeon feeds mainly on fruits and fruiting tree may attracts the birds from miles around. The breeding season is from December to June and and sometimes also from August to September. The nest is a nearly flat platform of small twigs placed in a small bushy tree, where it lays two eggs and both sexes incubate them. 

සිංහලෙන් කියවන්න >>

අලු කෑදැත්තා (Ocyceros gingalensis)

වියලි කලාපයේ මෙන්ම තෙත් කලාපයේත් පහත රට ප්‍රදේශ වල සිට කඳුකරයේ මධ්‍යම උස් මට්ටම දක්වා වනාන්තර සහ ගස් කොළන් සහිත ගෙවතු වල  දැකිය හැකි මෙරටට ආවේනික සුලභ පක්ෂියෙකි අලු කෑදැත්තා. ජෝඩු වශයෙන් හෝ කුඩා රංචු වශයෙන් ජීවත් වල අලු කෑදැත්තන් ඇතැම් විට විශාල රංචු වශයෙන්ද පළතුරු බහුල ගස් වල නිරීක්ෂණය කල හැක. කුඩා ගෙඩි වර්ග, කටුස්සන්, ගස් ගෙම්බන්, සහ කෘමීන් ආහාර කරගන්නා මෙම පක්ෂියා අප්‍රියෙල් සිට අගෝස්තු දක්වා කාලයේ විශාල ගසක බෙනයක් තුල බිත්තර දමා අභිජනනය කරයි. 

English Post >>

පුල්ලි දත් කැටියා (Oligodon sublineatus)

 වැඩුණු සතුන් සෙන්ටිමීටර 26 සිට 31 පමණ දිග කුඩා, නිර්විෂ, මෙරටට ආවේනික භෞමික සර්පයෙකි පුල්ලි දත් කැටියා. දිවා කාලයේ හැසිරෙන සර්පයෙකු වන අතර හවස් යාමයේ බොහෝවිට ක්‍රියාශීලී වේ. පහත රට තෙත් කලාපයේ සිට කඳුකරයේ මධ්‍යම උස් මට්ටම් දක්වා වනාන්තර වල මෙන්ම මිනිස් ජනාවාස ආශ්‍රිතවද  හමුවේ. වියලි කලාපයේ ඇතැම් ස්ථාන වලින්ද වාර්තා වූ බවට වූ පැරණි වාර්තා තිබේ. දිරායන කොළරොඩු, ගල් යට, ගස් කොටන් යට මෙන්ම රොන්මඩ සහිත කාණු වලද සැඟවී සිටී. උරග බිත්තර, කෘමීන්, මකුළුවන් මෙන්ම කුඩා උරගයන්ද ආහාර කර ගන්නා පුල්ලි දත් කැටියා කලබල වූ විට බෝලයක් මෙන් ගුලිවී ඇතැම්විට ශරීරයේ ඉදිරි කොටස තරමක් විශාල කර, හිස පැතලි කර  එය ත්‍රිකෝණාකාර ආකාරය දක්වා පොළොඟුන් අනුකරණය කරයි.

English Post >>

Sri Lanka Clouded Silverline (Spindasis nubilus)

An endemic and very rare butterfly recently reported from only three locations (Chundikulam and Iranaimadu of Northern Province and Anavilundawa Wetlands Ramsar site of Northwestern Province.) Historically it was recorded from the scrubs and open areas of the northern dry zone (Elephant Pass, Jaffna, Iranaimadu, Murunkan and Mannar.)  No information available on its early stages of the life cycle or of the larval food plant. 

Knuckles Corrugated Water Frog/දුම්බර වක රැලි දිය මැඩියා (Lankanectes pera)

An endemic and critically endangered frog restricted to the clear, shallow and slow flowing streams with sand and rock-strewn substrates in closed canopy sub montane and montane forests of the Knuckles range (Above 1100 m elevations in Dothalugala, Bambarella, Knuckles Peaks and Riveston areas) . Males can be found under rocks or rock-crevices in flowing water. Tadpoles of this frog occurs in deeper regions of the stream where decaying vegetation gathers. Nocturnal.

ශ්‍රී ලංකා වැහිළිහිණියා/බඩ රතු වැහිළිහිණියා (Hirundo hyperythra)

 මෙරටට ආවේනික සුලභ පක්ෂියෙකි. දිවයින පුරාම පාහේ වනාන්තර වල විවෘත ස්ථාන, වගා බිම්, කුඹුරු සහ ලඳු කැලෑ වල දැකිය හැක. බොහෝවිට ජෝඩු වශයෙන් හමුවන අතර ඇතැම් විට කුඩා රංචු ලෙසින්ද හැසිරේ. බොහෝවිට පොළොවට ආසන්නව පියාඹමින් ඉගිලෙන කෘමින් ගුවනේදී ගොදුරු කර ගනී. ගල් ගුහාවක වහලයේ, පාලමක් යට හෝ ඇතැම් විට ගොඩනැගිල්ලක හෝ නිවසක වහලයේ යට මඩ වලින් බෝතලයක හැඩය සහිත කූඩුවක් සාදා අප්‍රියල් සිට ජූලි දක්වා කාලයේ  බිත්තර දෙකක් හෝ තුනක් දමා අභිජනනය කරයි.

English Post >>

Sri Lanka white-throated Flowerpecker/Legge's Flowerpecker/ශ්‍රි ලංකා පිළිලිච්චා (Dicaeum vincens)

An endemic bird local and uncommon in forests and well wooded areas from southwestern wet lowlands to adjoining mid hills. Rarely occurs also in higher hills. It lives as solitary birds, in pairs or as little family flocks. Sri Lanka white-throated Flowerpecker feeds on nectar as well as varies fruits and wild figs found high up in tall trees. It breeds from January to August and female bird make a nest, a small felted hanging pocket among leaves high in a tree with the entrance at the top and lays two eggs. 

ශ්‍රී ලංකා වනසැරටිත්තා/කැළෑ ඇස්පටියා ((Tephrodornis affinis))

ප්‍රධාන වශයෙන් පහත රට වියලි කලාපයේ සහ ස්ථානීය වශයෙන් ඇතැම් පහත රට තෙත් කලාපයේ සිට කඳුකරයේ මධ්‍යම උස මට්ටම් ප්‍රදේශ දක්වා හමුවන මෙරටට ආවේනික සුලභ පක්ෂියෙකි. ජෝඩු ලෙසින් හෝ කුඩා රංචු ලෙසින් වනාන්තර, අතරින් පතර උස ගස් සහිත ලඳු කැලෑ වල මෙන්ම හොඳින් ගහකොළ සහිත ගෙවතු වලද දැකිය හැක. උඩු වියනේ සැරිසරන කෘමින් ශ්‍රී ලංකා වනසැරටිත්තාගේ ප්‍රධාන ආහාරය වේ.  පෙබරවාරි සිට ජූනි දක්වා කාලයේ ගහක අත්තක් හෝ දෙබලක් මත නොගැඹුරු කූඩුවක් තනා (ඉහත වම පස ඡායාරූපය) එහි බිත්තර දෙකක් හෝ තුනක් පමණ දමා අභිජනනය කරයි.

 English Post >>

Lesser Sri Lanka Flameback/Red-backed Woodpecker/කෑරලා (Dinopium psarodes)

 An endemic and very common bird inhabiting forests, cultivations and home gardens of lowlands and hills in all zones except the northern part of the country. It lives as pairs and feeds on ants and such other insects found inside tree barks and occasionally on ground. It breeds from March to June and again from August to September in a nest excavated into the branch or the trunk of a tree.

සිංහලෙන් කියවන්න >>

Sri Lanka Golden-backed Frog/රන්වන් දිය මැඩියා (Indosylvirana serendipi)

 An endemic frog inhabiting stream banks, coastal marshy areas, lowland rain forests and plantations of the wet zone from sea level to about 1000  m elevations. Often found on rocks, low vegetation and leaf litter close to water sources. Diurnal activities can be observed in rain forest areas though mostly active during the night. 

අං කටුස්සා (Ceratophora stoddartti)

 මධ්‍යම කඳුකරයේ මුහුදු මටටමේ සිට මීටර් 1500 ත් 2200 ත් අතර උසින් යුත් කලාපයේ නුවරඑලිය, මහඑලිය (හොර්ටන් තැන්න), ශ්‍රිපාද අඩවිය වැනි ප්‍රදේශ වල  ස්වභාවික වනාන්තර, වගා බිම් සහ ගෙවතු වල හමුවන මෙරටට ආවේනික කටුස්සෙකි. එසේම භූගෝලීය වශයෙන් හුදකලා වූ ගහණයක් බදුල්ල දිස්ත්‍රික්කයේ නමුණුකුල කන්ද ආශ්‍රීතවද ඉතාමත් කුඩා ප්‍රදේශයකට සීමා වී හමුවේ. බොහෝවිට ගස් කඳන් මත දිවිගෙවන මුත් භෞමිකවද සැරිසරන අං කටුස්සන් දැක ගත හැක. කෘමින් සහ දලඹුවන් ආහාරයට ගන්නා අං කටුස්සන් භූමියේ සැරිසරන විට ගැඩවිලුන්ද ගොදුරු කර ගනී. ගස් කඳන් මත සිට පොළොව මතට ගමන් කරන අවස්ථාවේදී සිය ශරීර වර්ණය හරිත පැහැයේ සිට දුඹුරු පැහැය දක්වා ක්ෂණිකව වෙනස් කර ගැනීමේ හැකියාව අං කටුස්සාට තිබේ. 

English Post >>