කලපු කිරලා/කළුපිය ඉපල්පාවා (Himantopus Himantopus)

 පහත රට වියලි කලාපයේ කලපු, වගුරු බිම්, වෙරල ආසන්නයේ පිහිටි මඩ වගුරු සහ රට ඇතුලට වන්නට පිහිටි වැව් වලද දැකිය හැකි දේශීය පක්ෂියෙකි කලපු කිරලා. තවද සංක්‍රමණික පක්ෂීන් ලෙසින් මෙරටට පැමිණෙන කලපු කිරලන්ද පහත රට තෙත් සහ වියලි කලාප දෙකේම සුදුසු ජලජ පරිසර පද්ධතීන් වල එම කාලයේදී හමුවේ. කලපු කිරලන්ගේ ආහාරය ප්‍රධාන වශයෙන් බෙල්ලන් වැනි මොලුස්කාවන්, පණුවන්, ජලජ කෘමීන් මෙන්ම වගුරු වල වැවෙන ශාක කොටස් වලින්ද සමන්විත වේ. නිතරම කුඩා විසිරුණු රංචු වශයෙන් ආහාර සොයමින් සැරිසරන මුත් අනතුරක් දැනුන අවස්ථාවකදී එකට එක්වන ආකාරය නිරීක්ෂණය කල හැක. ජලාශ්‍රීත වෙනත් පක්ෂීන් මෙන් නොව රිටක් වැනි දිගු පාද සහිත කලපු කිරලන්ට තරමක් ගැඹුරු ජලයේ වුවද ගොදුරු සොයමින් ඇවිදීමේ හැකියාව ඇත.  කලපු කිරලන් කුඩා රංචු ලෙසින් එක්ව කලපු හෝ වැවක අද්දර හෝ කුඩා දූපත් වල පොළව මතුපිට වලක් හාරා එය වටා ඇතැම්විට පරඩැල්, ජලජ ශාක කොටස් හා වියලුණු ගොම කොටස් ආදිය තබා සාදාගන්නා කූඩුවක බිත්තර දමා වසරේ ජූලි හා ජූනි මාස වලදී අභිජනනයේ යෙදේ.

English Post >>

නිල්පෙඳ බිඟුහරයා/මහ කුරුමිණිකුරුල්ලා(Merops philippinus)

ප්‍රධාන වශයෙන් දිවයින පුරාම පාහේ ඝන කැලෑ වල හැර සෙසු ප්‍රදේශ වල දැකිය හැකි සංක්‍රමණික පක්ෂියෙකි නිල්පෙඳ බිඟුහරයා. වසරේ අගෝස්තු මාසයේ මෙරටට පැමිණෙන නිල්පෙඳ බිඟුහරයා ඊලඟ වසරේ මැයි පමණ වනතෙක් රට තුල දැකිය හැක. ප්‍රධාන වශයෙන් සංක්‍රමණික පක්ෂියෙකු වුවත් රටේ ගිණිකොණ දිග වෙරළබඩ කලාපයේ මෙරට තුල අභිජනනය කරන පක්ෂීන් සුළු ප්‍රමාණයක්ද හමුවී ඇත. මීමැස්සන්, සමනලයන්, කූරන් වැනි පියාඹන කෘමීන් වසා සිටින ගස් අතු මත සිට ඉගිලී ගුවනේදී ගොදුරු කරගන්නා නිල්පෙඳ බිඟුහරයා බොහෝවිට 10 කට නොවැඩි කුඩා රංචු වශයෙන් සැරිසරයි. නිල්පෙඳ බිඟුහරයන් පියාඹන අතරතුරේම ගංගා, වැව්, පොකුණු ආදියෙහි ගිලෙමින් ජලස්නානය කරන ආකාරයද බොහෝවිට නිරීක්ෂණය කල හැක. 

English Post >>

කළුකුරුල්ලා/කළු බිම්සැරියා (Turdus simillimus)

 මීටර් 1000 ට වඩා උස කඳුකරයේ පමණක් හමුවන දේශිය පක්ෂියෙකි. වනාන්තර යටිරෝපනයේ, මනාව තුරු ගොමු සහිත ගෙවතු වල මෙන්ම තේ වතු වලද වැඩිවශයෙන් පොළොව මත කොළ රොඩු අතර කෘමීන් සොයමින් හැසිරේ. කෘමීන්ට අමතරව කුඩා ගෙඩි වර්ගද ආහාර කර ගනී. ප්‍රධාන වශයෙන් උදෑසන සහ ගොම්මං යාමයේ ක්‍රියාශීලි වන පක්ෂියෙකි. වසරේ මාර්තු සිට අප්‍රේල් දක්වා සහ බොහෝවිට නැවතත් අගෝස්තු සිට සැප්තැම්බර් දක්වා කාලයේ අභිජනනයේ යෙදේ. ගහක අත්තක කරුවක් මත පාසි, මුල් කැබලි සහ වෙනත් එවැනි කෙඳි වර්ග උපයෝගි කරගනිමින් තරමක් ගැඹුරු කෝප්පයක හැඩය සහිත කූඩුවක් තනා බිත්තර 2 ක් හෝ 3 ක් දමා අභිජනනයේ යෙදේ.

English Post >>

වයිරපිය මැසිසැරටිත්තා/පුංචි කොවුල් ඇස් පටියා (Hemipus picatus)

සියළුම දේශගුණික කලාප වල පාහේ වනාන්තර සහ මනාව තුරු ගොමු සහිත පරිසර වල තරමක් දුර්ලභව හමුවන දේශිය පක්ෂියෙකි.නමුත් කඳුකරයේ සුලභව හමුවන අතර වියලි කලාපයේදී ගංගාධාර වනාන්තර වලට අඩු වැඩි වශයෙන් සීමාවේ. ජෝඩු වශයෙන් හෝ රංචු වශයෙන් දැකිය හැකි අතර, ආහාර සොයා විවිධ විශේෂ වල කුරුළු වර්ග එකම මගක ගමන් කරන කුරුළු නඩ වලද සාමාජිකයෙකි. වනාන්තර වියනේ හමුවන කෘමි විශේෂ ප්‍රධාන වශයෙන් ආහාරයට ගන්නා මෙම පක්ෂියා මැසිමාරාවුන් (Flycatchers) සේ අත්තක් මත සිට එකවර පියාඹා ගොස් ඉගිලෙන කෘමීන් ගොදුරු කර ගනී. මාර්තු සිට මැයි අතර කාලයේ අභිජනනයේ යෙදෙන අතර, වනාන්තර උඩු වියනේ ගසක අත්තක උඩු පැත්තේ විවිධ කෙඳි වර්ග , මකුළු දැල් ආදියෙන් තනා පිටතින් ගස් වල පොතු කැබලි, ලයිකන ආදියෙන් මනාව එම පරිසරය තුලම සැඟවූ, නොගැඹුරු කෝප්පයක හැඩය සහිත කූඩුවක බිත්තර තුනක් පමණ දමා අභිජනනයේ යෙදේ.

English Post >>

කුඩු දවුල [Kudu Dawula](Neolitsea fuscata)

 An endemic tree very common in upper montane zone from 1500 to 2500 m elevations. 

Pied Thrush/Pied Ground Thrush/ගෝමර වල් අවිච්චියා/ගෝමර තිරාසිකයා[Gomara Wal Awichchiya/Gomara Tirasikaya] (Zoothera wardii)

Rather uncommon winter migrant to forests, ravines and well -wooded gardens in the mid hills and above, arriving in October to November and leaving back to its breeding grounds in the Himalayas about March. Pied Thrush mainly feeds on insects on the ground, turning over the leaves beneath the undergrowth. It also eats berries of tall trees.  

Ceylon Hedge Blue/Sri Lanka Hedge Blue (Udara lanka)

An endemic butterfly common in the forested areas above 1100 m elevations. It is much common in the first four months of the year, especially at the Horton Plains National Park and the vicinity. Both male and female flies in the canopy to feed on nectar of forest flowers. The male also descends to the ground to mudsip and to feed on scats. Its larva feeds on flower buds and seed pods of Smithia blanda. Persicaria chinensis is also identified as a larval food plant of this butterfly. 

 

Hedyotis plantaginifolia[Syn: Hedyotis verticillaris subsp. plantaginifolia & Pleiocraterium plantaginifolium]

 

An endemic tussock-forming herb common in Patana and wet marshy grasslands above 1800 m elevations.

වන නදිය - Part 1

Semecarpus marginatus

 An endemic unbranched shrub or small treelet of the wet zone forests. 

Euplecta gardeneri

An endemic land snail inhabiting submontane and montane rain forests.

පණු අල/පොළොං අල [Panu Ala/Polon Ala] (Typhonium roxburghii)

 An indigenous herb of wet zone and lower hill country. Rather rare.

බොර මුගටියා [Bora Mugatiya]/Indian Brown Mongoose (Herpestes fuscus)

 Indian Brown Mongoose is a mammal inhabiting forest patches, well wooded home gardens, tea estates, and similar habitats throughout the western third of the island from northwest arid zone to higher hills. It is seldom to be found in heavy forests. However it can be also seen in urban and suburban home gardens, even within the heart of Colombo. It is usually seen as a solitary animal though mating pairs or mother-pups families occasionally encountered. Indian Brown Mongoose is a omnivorous and mainly preys on rodents, frogs, snakes, lizards, spiders, birds their eggs and young, worms, grubs, etc. It also eats berries and even flowers. Depending on the habitat, it is active both during the day and night but usually forages in the early mornings and late afternoons. Indian Brown Mongoose breeds mostly during the first few months of the year. Female Indian Brown Mongoose give birth to  three or four pups in a chamber dug into an anthill or an earthen bank usually by the mother. Three sub species of Indian Brown Mongoose are accepted as H.f. phillipsi from Central Province, H.f. rubidior from the Western Province and H.f. siccatus from the Northern Province mainly base on size and color.   

Emilia speeseae

An endemic rather weedy herb  grows at fairly high elevations.     

Pogostemon reflexus

An endemic semi-shrubby herb  in exposed or partly shaded rocky area of submontane and montane zones from 1700 to 2400 m elevations.
Rather common and flowering from October to March.

Taxillus sclerophyllus

An endemic half-parasitic shrub growing on branches of trees in high montane zone from 1200 to 2100 m elevations.  Flowering from March to June and fruiting from July to September.

ගෝමර සිටිබිච්චා/ගෝමර බට්ටි කුරුල්ලා (Saxicola caprata atrata)

 තරමක් දුර්ලභ දේශීය පක්ෂියෙකු වුවත් කඳුකරයේ මධ්‍යම උස් මට්ටමේ සිට ඉහල කඳුකරය දක්වා තෘණ භූමි, පතන් බිම්, ගෙවතු සහ විවෘත භූමි වල සුලභව දැකිය හැක. ජොඩු වශයෙන් හමුවන ගෝමර සිටිබිච්චන් මිටි පඳුරු සහ එවන් ස්ථාන වල සිට ඉගිලෙමින් කෘමි සතුන් ගොදුරු කරගනී. ගෝමර සිටිබිච්චා වසරේ පෙබරවාරි සිට මාර්තු මාස වල තණකොළ පත්‍ර, කුඩා මුල් සහ වෙනත් එවැනි දෑ උපයෝගි කරගනිමින්  කඳු බෑවුමක හෝ කණ්ඩියක් මත මනාව සැඟවුන ස්ථානයක සාදන විවෘත කෝප්පයක හැඩය සහිත කූඩුවක බිත්තර 2 ත් 4 ත් අතර ප්‍රමාණයක් දමා අභිජනනයේ යෙදේ.

English Post >>

Polygala arillata

 An indigenous shrub, small tree or sometimes a scandent climber in semi shade of montane forests above 1300 m elevations. Flowering all the year round. 

Impatiens macrophylla

An endemic large herb of moist shaded places in montane rain forests from 1650 to 2400 m elevations. Often grows by streams and rivers.  Occasionally also occurs on road banks or rock outcrops.

Medinilla fuchsioides

Rather common endemic woody epiphyte shrub of  Southern montane moss forests.