අල වැල්/බෝ කළවැල්/කළවැල්/Forest beanstalk (Brachypterum scandens [Syn: Derris scandens])

 An indigenous woody liana climbing in trees of the dry zone. Common.

තල්ගස් කුරුල්ලා/අළු වනලිහිණියා (Artamus fuscus)

සියළුම දේශගුණික කලාප වල සුලබ දේශීය පක්ෂියෙකි. කඳුකරයේ තරමක් දුර්ලභය. බොහෝවිට වනාන්තර අද්දර, කුඹුරු ආදී ගහකොළ සහිත විවෘත බිම් වල හමුවේ. දුරකතන සහ විදුලි රැහැන් මත නිතර දැකිය හැක. පක්ෂීන් 10-15 පමණ සහිත කුඩා රංචු ලෙසින් හෝ ඇතැම්විට ජෝඩු වශයෙන් හමුවේ. ගුවනේ පියාඹන කෘමීන් ගොදුරු කර ගන්නා මෙම පක්ෂියා පෙබරවාරි සිට ජූනි දක්වා කාලයේදී තාල වර්ගයේ ගසක අත්ත ගසට සම්බන්ධ වන ස්ථානයේ හෝ මැරුණ ගසක කොටයක් මත කුඩා ශාක මුල් සහ කෙඳි උපයෝගි කරගනිමින් නොගැඹුරු කෝප්පයක හැඩැති කූඩුවක් තනා බිත්තර 3 ක් පමණ දමා  අභිජනනය කරයි. මෙම පක්ෂියා කාලගුණ තත්වයන් මත හෝ කෘමීන්ගේ සුලභතාවය අනුව නිතර රට තුල වෙනත් ප්‍රදේශ කරා සංක්‍රමණය වන පක්ෂියෙකු ලෙස සැලකේ.

 English Post >>

මහ දියකාවා (Phalacrocorax carbo)

 පහත රට වියලි කලාපයේ විශාල වැව් සහ කලපු වල තරමක් දුර්ලභ ලෙස හමුවන දේශීය පක්ෂියෙකි. ඉතාමත් දුර්ලභ ලෙස පහත රට තෙත් කලාපයේ සහ කඳුකරයේ වාර්තා වේ. දක්ෂ ලෙස කිමිදෙමින් මසුන් ගොදුරු කරගන්නා මහ දියකාවා කුඩා රංචු ලෙසින් බොහෝවිට වෙනත් දියකාවන් සහ වෙනත් එවන් ජලය ආශ්‍රිතව වෙසෙන පක්ෂීන් සමග දැකිය හැක. දෙසැම්බර් සිට පෙබරවාරි දක්වා කාලයේ සමූහ වශයෙන් නොගැඹුරු ජලයේ ඇති ගස් මුදුන් වල අතු පතර කූඩු තනා අභිජනනයේ යෙදේ. 

English Post >>

කළු තුරිතයා/පුංචි තුරිතයා (Apus affinis)

පහත රට ප්‍රදේශ වල සිට කඳුකරය දක්වා, විශේෂයෙන් විශාල ගල් තලා අසල ස්ථානීය වශයෙන් සුලභ දේශීය පක්ෂියෙකි. විශාල විසිරුණු රංචු ලෙසින් පියාඹන කෘමීන් ගොදුරු කරගනිමින් වේගයෙන් පියාඹන පුංචි තුරිතයන් බොහෝවිට වෙනත් තුරිතයන් විශේෂ මෙන්ම වැහිලිහිණියන් සමගද එකට දැකිය හැක. වසරේ මුල් මාස වල අභිජනනයේ යෙදෙන මෙම පක්ෂියා ගල් ගුහාවක වහලයේ හෝ පාලමක යටිපැත්ත වැනි ස්ථානයක හෝ වෙනත් එවැනි තැනක තණකොළ, පිදුරු සහ පිහාටු සිය කෙල වලින් එකට අලවා තනන විශාල කෝප්පයක හැඩැති කූඩු සමූහ වශයෙන් තනා අභිජනනය කරයි. බොහෝවිට එම කූඩු ලැග සිටීම සඳහාද භාවිතා කරන බැවින් වසර පුරාම පාහේ පුංචි තුරිතයන් එම කූඩු පිහිටි ස්ථානය අවට නිතර දැක ගත හැක. 

 English Post >>