දෙපත් නයා[Depath naya]/වටඋල්ලා[Wataulla]/Sri Lankan Pipe Snake (Cylindrophis maculatus)

An endemic, Non venomous, sub fossorial snake common from lowland plains to about 1200 m elevations in the hills. It is a nocturnal snake and rests under stones, under or within decayed logs or leaf litter during the day time. It feeds on other small non-venomous snakes, earthworms and insects. When disturbed it flattens its posterior half of the body and curled posterior quarter of the body with tail erecting forwards (See picture) usually hiding its head under its coils. Sometimes even jerk the raised parts mimicking the hood of the cobra. Sri Lankan Pipe Snake is a Ovoviviparous snake and produces 2 to 15 young at a time. 

ගල් පාඬියා||ගල් පාඩුරුවා||Stone Sucker||Garra ceylonensis

හිස කළු කොණ්ඩයා/ශ්‍රී ලංකා කළු ඉසැසි කොණ්ඩයා (Pycnonotus melanicterus)

පහත රට ප්‍රදේශ වල සිට කඳුකරයේ මධ්‍යම ප්‍රදේශ දක්වා වනාන්තර, වෙනත් එවැනි  ගස් කොළන් බහුල ස්ථාන සහ ආශ්‍රීත ගෙවතු වල ස්ථානීය වශයෙන් සුලභ මෙරටට ආවේනික පක්ෂියෙකි.  නමුත් තෙත් කලාපයේ සහ වියලි කලාපීය ගංගා දෙපස පිහිටි වනාන්තර වල වඩාත් සුලභය. ජෝඩු වශයෙන් හෝ කුඩා රංචු වශයෙන් දිවිගෙවන හිස කළු කොණ්ඩයන් ප්‍රධාන වශයෙන් පළතුරු, කුඩා ගෙඩි ජාති මෙන්ම කෘමි සතුන්ද ආහාරයට ගනී. වසරේ මාර්තු සිට අප්‍රේල් දක්වා සහ නැවතත් අගෝස්තු සිට සැප්තැම්බර් දක්වා පඳුරු අතර හෝ කුඩා ගසක අතු පතර මනාව සැඟවුන ස්ථානයක කෝප්පයක හැඩය සහිත කූඩුවක් තනා අභිජනනයේ යෙදේ. 
English Post >>

Ceylon Hedge Blue/Sri Lanka Hedge Blue (Udara lanka)

An endemic butterfly common in the forested areas above 1100 m elevations. It is much common in the first four months of the year, especially at the Horton Plains National Park and the vicinity. Both male and female flies in the canopy to feed on nectar of forest flowers. The male also descends to the ground to mudsip and to feed on scats. Its larva feeds on flower buds and seed pods of Smithia blanda. Persicaria chinensis is also identified as a larval food plant of this butterfly. 

 

Euplecta gardeneri

An endemic land snail inhabiting submontane and montane rain forests.

ශ්‍රී ලංකා කහකන් කොණ්ඩයා/ගුරු කොණ්ඩයා (Pycnonotus penicillatus)

කඳුකරයේ මධ්‍යම උස් මට්ටමේ සිට ඉහල කඳුකරය දක්වා වනාන්තර සහ වනාන්තර ආශ්‍රිත ගස් කොළන් බහුල ගෙවතු වල සුලභව හමුවන මෙරටට ආවේනික පක්ෂියෙකි. බොහෝවිට ජෝඩු වශයෙන් හෝ කුඩා රංචු වශයෙන් හමුවන කහකන් කොණ්ඩයන් පඳුරු සහ නොඋස් ගස් අතර පළතුරු සහ කුඩා කෘමීන් ආහාරයට ගනිමින් පියඹා යනු දැකිය හැක. මාර්තු සිට අප්‍රේල් දක්වා කාලයේ සහ බොහෝවිට නැවතත් අගෝස්තු සිට සැප්තැම්බර් මාස වල අභිජනනයේ යෙදෙන කහකන් කොණ්ඩයන් ගසක පහත් අත්තක පිහිටි දෙබලක පාසි, ගස් වල කුඩා මුල් ආදිය උපයෝගි කරගනිමින් සාදන කෝප්පයක හැඩය සහිත කූඩුවක බිත්තර දෙකක් දමයි.

English Post >>

අඳුරු කොළ පඳුරු මැඩියා [Anduru Kola Panduru Mediya]/Dull Green Shrub Frog (Pseudophilautus viridis)

 An endemic shrub frog of montane forests as well as the anthropogenic habitats such as agricultural fields in the central hills from 1400 to 1800 m elevations. 

ශ්‍රී ලංකා මුව පටු මැඩියා[Sri Lanka Muwa Patu Mediya]/Sri Lanka Narrow Mouth Frog (Microhyla zeylanica)

Common endemic frog found around pools and streams in montane grasslands and forests from 1700 m to about 1890 m elevations. It is recorded from Horton Plains National Park, Hakgala, Bopattalawa, Nuwaraeliya and Pattipola areas. Eventhough the smallest microhylid frog in Sri Lanka (About 2.3 cm from snout to vent),  it has a very loud call.   

කඳුකර ගස් මැඩියා[Kandukara Gas Mediya]/Mountain Tree Frog/Mountain Hour-glass Tree Frog (Taruga eques)

 An endemic tree frog confine to grasslands, marshes and low vegetation along the forest edges in the upper montane cloud forests from 1750 to 2300 m elevations.

පිනුම් කටුස්සා (Otocryptis weigmanni)

පිනුම් කටුස්සා මුහුදු මට්ටමේ සිට මීටර 1300 පමණ උසක් දක්වා තෙත් කලාපයේ වනාන්තර ප්‍රදේශ වල පමණක් භෞමිකව හමුවන මෙරටට ආවේණික උරගයෙකි. වනාන්තර දිය පාරවල් අසබඩ කොළ රොඩු මත බහුලව හමුවේ. එහෙත් එවැනි පරිසර වල ගල් මත මෙන්ම ඇතැම් අවස්ථා වලදී ගස් කඳන් මතත් දැකිය හැක.  කලබල වූ විට ඇතැම්විට පිටුපස කකුල් දෙකින් දුවන බැවින් Kangaroo Lizard යන ඉංග්‍රිසි නම මෙම කටුස්සා හැඳින්වීමට භාවිතා වේ. පිනුම් කටුස්සා සඳහා මෙරට ජන ව්‍යවහාරයේ යෙදෙන කලා කටුස්සා, යක් කටුස්සා, පිනුම් කටුස්සා සහ තැලි කටුස්සා වැනි නම් කිහිපයක්ම P.E.P. දැරණියගල මහතා ඉදිරිපත් කර ඇත. කුහුඹුවන්, සලබයන්, තණකොලපෙත්තන් සහ කුරුමිණියන් වැනි කෘමි සතුන් පිනුම් කටුස්සා ප්‍රධාන වශයෙන් ගොදුරු කර ගනී. එසේම මකුළුවන්, කුඩා හූනන් සහ ඇතැම් අවස්ථා වලදී ලපටි දලු රිකිලි වැනි ශාකමය ආහාරද පිනුම් කටුස්සා ආහාරයට ගන්නා බව නිරීක්ෂණය කර ඇත. පිරිමි සතුන් ඔවුන්ටම සීමා වූ ගොදුරු භූමි වෙන් කර ගන්නා අතර වෙනත් පිරිමි සතෙකු සිය ප්‍රදේශය ආක්‍රමණය කල විටදි බෙල්ල ප්‍රදේශයේ තිබෙන තැල්ල විහිදාගෙන ආක්‍රමණිකයා සමග සටන් කරණු දැකිය හැක.
English Post >>

Rare Ace (Halpe egena)

Rare Ace is a rare and endemic butterfly. Its recent records are only from the higher elevations at Knuckles range and Peak Wilderness Sanctuary. However historical records available from Kalupahana, Ratnapura and Haldummulla-Horton Plains road (Ormiston W., 1924). Rare Ace is more or less similar to Ceylon Ace and some authors believes that both are one and same species while Ceylon Ace found at lower elevations and Rare Ace is restricted to the higher hills or that they are seasonal forms. The only consistent difference of both is the ground color and the ground color of Ceylon Ace is dark brown while Rare Ace is dark purplish brown. The immature stages of both species are also quite similar. Its larva feeds on leaves of Davidsea attenuata.

රතු දෙමලිච්චා (Turdoides rufescens)

මෙරටට ආවේනික පහත රට තෙත් කලාපයේ සහ ආසන්න කඳුකර ප්‍රදේශ වල වනාන්තර වල හමුවන පක්ෂියෙකි. පක්ෂීන් 7 -10 හෝ ඊට වැඩි රංචු වශයෙන් ජීවත් වන රතු දෙමලිච්චන් ආහාර සොයා එකම මගක ගමන් කරන කුරුළු විශේෂ ගණනාවකින් සමන්විත කුරුළු නඩ වලද සාමාජිකයෙකි. වනාන්තරයේ යටි වියනේ සහ ගස් වල පහත අතු මතින් ගමන් කරමින් කෘමීන් සහ කුඩා ගෙඩි වර්ග ආහාරයට ගන්නා රතු දෙමලිච්චන් වසරේ ජනවාරි සිට මැයි දක්වා කාලයේ අභිජනනයේ නියැලේ. තද කොළ පැහැති බිත්තර සහ කූඩුව පොදු දෙමලිච්චාගේ කූඩුවට සහ බිත්තර වලට බෙහෙවින් සමාන අතර එය පඳුරු අතර මනාව සැඟවුණ ස්ථානයක ඉදිකරයි.

English Post >>

මහඑලිය පඳුරු මැඩියා[Mahaeliya Panduru Madiya]/Horton Plains Shrub Frog (Pseudophilautus alto)

An endemic shrub frog found only in the higher hills from 1850 to 2300 m elevations. It is recorded from forest borders of Horton Plains National Park, Ambewela and Pattipola. It can be observed on leaf litter of the forest floor, moss and fern covered rocks and among Strobilanthus roots and other moss covered roots of large trees. Horton Plains Shrub Frog is active during both the day and night. 

අඳුරු නිල් මැසිමාරා/අනු මැසිමාරා (Eumyias sordidus)

කඳුකරයේ වනාන්තර, ගෙවතු, වගා බිම් වල සහ කලාතුරකින් පහතරට ඇතැම් තෙත් ප්‍රදේශ වලද දැකිය හැකි මෙරටට ආවේනික පක්ෂියෙකි අඳුරු නිල් මැසිමාරා හෙවත් අනු මැසිමාරා. එබඳු ප්‍රදේශ වල සුලභව හමුවේ. බොහෝවිට අඳුරු ගස් අතු අතර සිටිමින් ඉගිලෙන කෘමීන් ගුවනේදී අල්වාගනී. ප්‍රධාන වශයෙන් කෘමීන් ගොදුරු කර ගත්තද කුඩා ගෙඩි වර්ගද අඳුරු නිල් මැසිමාරාගේ ආහාරයට ඇතුලත්ය. වසරේ මාර්තු, අප්‍රේල් මාස වල හා අගෝස්තු - සැප්තැම්බර් කාලයේ ගස් බෙනයක හෝ මාර්ගයක් අසබඩ කණ්ඩියක දියසෙවෙල්, මීවන මුල් සහ කෙඳි වර්ග උපයෝගි කරගනිමින් සාදන කූඩුවක බිත්තර 2 ක් හෝ කලාතුරකින් 3 ක් දමා අභිජනනයේ යෙදෙයි.
English  Post >>

දෑකැති දෙමලිච්චා/ශ්‍රී ලංකා දෑ දෙමලිච්චා[Daekaeti Demalichcha/Sri Lanka Dae Demalichcha]/Sri Lanka Scimitar-babbler (Pomatorhinus melanurus)

Sri Lanka Scimitar-babble is an uncommon endemic bird inhabiting forests and well wooded areas as well as the adjoining scrubs and home gardens throughout the country though rather rare in the dry lowlands. It lives as pairs or as family parties and often associates with feeding flocks consisting of other birds and travel through the forest in search of its insect prey in bark crevices, moss covered tree trunks, dead leaves etc. It breeds from March to May and again at the end of the year. The nest is a closed globular with a side entrance made out of grass blades, dead leaves, twigs and fibers, placed among dense herbage, ferns, etc. close to the ground or sometimes in a tree cavity or a deep fork. It lays two or three white eggs in it.

Two races occurs. Race melanurus peculiar to the low country wet zone and south-western hills while race horsfieldii found in dry lowlands and hills.

ශ්‍රී ලංකා සිතැසියා/ලංකා මල් කුරුල්ලා(Zosterops ceylonensis)

කඳුකරයේ මධ්‍යම උස් මට්ටමේ සිට ඉහල කඳුකරය දක්වා වනාන්තර සහ මනාව ගස් කොළන් සහිත වෙනත් එවැනි ස්ථාන සහ ගෙවතු වලද සුලභ මෙරටට ආවේනික කුරුල්ලෙකි ලංකා මල් කුරුල්ලා හෙවත් ශ්‍රී ලංකා  සිතැසියා. තවද සිංහරාජ වනාන්තරය වැනි පහත රට වනාන්තර වලද සීමිත ව්‍යාප්තියක් සහිතව හමුවේ. තරමක් විශාල රංචු වශයෙන් ආහාර සොයා යන සිතැසියන් ගස් වල කොළ අතු අතර සලබයන්, දලඹුවන් වැනි කුඩා කෘමීන් සහ මල් පැණි සොයමින් ඇතැම්විට වෙනත් කුරුළු විශේෂ සමගද එක්වී ගමන් කරයි. එහෙත් අභිජනන සමයේදී ජෝඩු වශයෙන් එකතු වූ කුරුල්ලන් දැකිය හැකි අතර වසරේ මාර්තු සිට මැයි දක්වාත්, නැවතත් අගෝස්තු සිට සැප්තැම්බර් දක්වාත් අභිජනනය සිදු කරයි. ශ්‍රී ලංකා සිතැසියා ගසක පහල අතු අතර එල්ලෙන කෝප්පයක හැඩය සහිත කූඩුවක ලා නිල් පැහැති බිත්තර දෙකක් දමයි.
English  Post >>

මයිලගොයා (Columba torringtoniae)

ශ්‍රී ලංකාවට ආවේනික දුර්ලභ පක්ෂියෙකු වන මයිලගොයා කඳුකරයේ  වනාන්තර වල සහ මනාව ගස් කොළන් සහිත ප්‍රදේශ වල දැකිය හැක. තවද පහත රට වැසි වනාන්තර ප්‍රදේශ වලද විශේෂයෙන් පළතුරු සුලභ කාල වලදී ඇතැම්විට දැකිය හැක. ප්‍රධාන වශයෙන් පළතුරු ආහාරයට ගන්නා මයිලාගොයා තනිව, ජෝඩු වශයෙන් හෝ කුඩා රංචු වශයෙන් හමුවේ. වසරේ පෙබරවාරි සිට මැයි දක්වාත් නැවත අගෝස්තු සිට ඔක්තෝබර් දක්වාත් අභිජනනය කරන මයිලගොයින් වනාන්තර උඩු වියනේ ගසක අත්තක් මත කෝටු කැබලි එක් රැස් කර සාදන කූඩුවක සුදු පැහැති එක් බිත්තරයක් පමණක් දමයි. මෙරටදී පමණක්ම දැකිය හැකි මයිලගොයා කඳුකර වනාන්තර හෙලි පෙහෙලි කිරීම වැනි උපද්‍රව හේතුවෙන් තර්ජනයට ලක්වූ පක්ෂියෙකු ලෙස සලකයි.
English Post >>

Smoky-winged Threadtail (Elattoneura leucostigma)

An endemic very rare damselfly inhabiting small streams of montane forests and marshlands in the central hills. 

Drooping Shadowdamsel (Ceylonosticta lankanensis)

Commonest Shadowdamsel of Sri Lanka occurs from lowlands to mid-hills of southwestern part of the country in both forested steams as well as the disturbed habitats. It is also endemic to the island as all other Shadowdamsels. 

Dark Forestdamsel (Platysticta apicalis)

Locally common insect inhabiting streams and rivulets of southwestern and central forested areas from lowlands to mid-hills. It occurs mainly during April to September. (Bedjanic, M., K. et. al. 2014)