මයිනා/ගොන් කවඩියා (Acridotheres tristis)

මුහුදු මට්ටමේ සිට මීටර 1700 ක පමණ උසක් දක්වා සියලුම දේශගුණික කලාප වල සුලභ දේශීය පක්ෂියෙකි. ගෙවතු, වගා බිම් සහ තණ බිම් ආදියෙහි හමුවන මයිනා ඝන වනාන්තර තුල හමු නොවේ. නිතරම එළ සහ මී ගවයන් සමග දැකිය හැකි අතර ඔවුන්ගේ ශරීරයේ සිටින කිනිතුල්ලන් මෙන්ම ගවයන් ගමන් කිරීමේදි ඔවුන්ගේ පාද වලින් බාදා වී පලා යන කෘමින් , විශේෂයෙන් පලගැටියන් ගොදුරු කර ගනී. සිංහල භාෂාවෙන් ගොන් කවඩියා යන නම මෙම පක්ෂියා හැඳින්වීමට මේ නිසා ගැමියන් අතර භාවිතා වේ. මයිනන් එකම ජෝඩුව ජීවිත කාලය තුලම එකට වෙසෙන බව විශ්වාස කරයි. නමුත් ඇතැම් විට අභිජනන කාලයෙන් පිට මාස වලදී පක්ෂීන් සැලකියයුතු තරම් ප්‍රමාණයක් එකතු වී රංචු ලෙසින්ද හැසිරෙන ආකාරය දැකිය හැක. එසේම රාත්‍රි කාලයේදී දහස් ගණන් පක්ෂීන් තෝරාගත් එක් ස්ථානයක ලැගුම් ගන්නා ආකාරය නිරීක්ෂණය කල හැක. බොහෝවිට ගස් කිහිපයක් (ඇතැම්විට ජනාකීර්ණ නගර මධ්‍යක) හෝ වගුරු බිමක ඇති පඳුරු කිහිපයක් මේ සඳහා තෝරාගනී. මාර්තු සිට අගෝස්තු හෝ සැප්තැම්බර් දක්වා කාලයේ ගස් බෙනයක කෝටු කැබලි, පිදුරු සහ පිහාටු ආදිය එකතු කර තනන කූඩුවක බිත්තර තුනක් හෝ හතරක් දමා අභිජනනය කරයි. 

English Post >>

කහ මැටිකොකා ( Ixobrychus sinensis)

තෙත් කලාපයේ වගුරු බිම් වල සහ ඇලමාර්ග, වැව් සහ ගංගා ඉවුරු වල ඇති පන්ගාල් ආදියෙහි හමුවන සුලභ දේශීය පක්ෂියෙකි. තවද පහත රට වියලි කලාපයේ ඇතැම් ප්‍රදේශ වල මෙන්ම ඇතැම් විට කඳුකරයේද හමුවේ. එසේම සංක්‍රමණික පක්ෂීන් මෙරටට පැමිණෙන කාලයේදී පැමිණෙන සංචාරක කහ මැටි කොකුන්ද සිටී. ප්‍රධාන වශයෙන් මත්ස්‍යයන්, ගෙම්බන්, කකුළුවන් සහ ඇතැම් ජලජ කෘමීන් ගොදුරු කරගන්නා කහ මැටි කොකා තනි පක්ෂීන් හෝ ජෝඩු වශයෙන් ඉතා සෙමින් ජලයට ආසන්න ගස් කොළන් අතරින් ගමන් කරමින් ආහාර සොයා යන අතර එක තැන බොහෝ වේලා  නොසෙල්වී සිටිමින් එක්වර ගොදුරු ඩැහැ ගන්නා ආකාරය නිරීක්ෂණය කල හැක. හවස් කාලයේ සහ රාත්‍රියේ වඩාත් ක්‍රියාශීලී මුත් දිවා කාලයේද ඇතැම් විට ගොදුරු සොයා හැසිරේ. මැයි සිට අගෝස්තු අතර කාලයේ ඝන පන් ගාලක පහලින් මධ්‍යට වන්නට හෝ උස් තෘණ පඳුරක පන් ගස් වලින් නොගැඹුරු වේදිකාවක ආකාරයෙන් යුත් කූඩුවක් තනා එහි බිත්තර තුනේ සිට පහ දක්වා ප්‍රමාණයක් දමා අභිජනනය කරයි.

 English Post >>

කළු මැටිකොකා (Ixobrychus flavicollis)

පහත රට වගුරු බිම්, පන්ගාල්  සහ ජලයට ආසන්නව හොඳින් පඳුරු සහ වැල් වර්ග ඝනව වැඩුන ස්ථාන වල හමුවන දුර්ලභ දේශීය පක්ෂියෙකි. එසේම සංචාරක පක්ෂීන් මෙරටට පැමිණෙන කාලයේදී පහත රට සහ කඳුකරයේ පහල ප්‍රදේශ වලට සංක්‍රමණය වන සංචාරක කළු මැටිකොකුන්ද සිටී. ප්‍රධාන වශයෙන් රාත්‍රී කාලයේදී ක්‍රියාශීලි පක්ෂියෙකු වුවත් ඇතැම් විට දිවා කාලයේ සැඟවි සිටින ජලයට ආසන්න ඝන පඳුරු සහිත ආරක්ෂිත ස්ථානය තුලින් එලියට පැමිණ ඒ ආසන්නයේ මසුන් අල්ලාගන්නා ආකාරයද නිරීක්ෂණය කල හැක. කළු මැටි කොකා ප්‍රධාන වශයෙන් මසුන් ගොදුරු කරගන්නා මුත් ඊට අමතරව ගෙම්බන් සහ කෘමීන්ද ආහාරයට ගනී. මෙරට තුල  අභිජනනය කරන කළු මැටි කොකුන් අවස්ථා කිහිපයකදී අප්‍රේල් මාසයේදී වියලි කලාපයේදී නිරීක්ෂණය කර ඇත. ජලයට ආසන්නව පිහිටි ගසක ජලයට ඉහලින් පිහිටි අත්තක කෝටු කැබැලි යොදාගෙන සාදන කුඩා කූඩුවක බිත්තර තුනක් හෝ හතරක් දමා අභිජනනය කරයි. 

English Post >>

නිල් මැසිමාරා/කළු ගෙලැසි රදමාරා (Hypothymis azurea)

පහත රට මෙන්ම මුහුදු මට්ටමේ සිට මීටර 1700 ක පමණ උසක් දක්වා කඳුකරයේද වනාන්තර සහ වනාන්තර ආශ්‍රිත හොඳින් ගහ කොළ සහිත ගෙවතු වල සුලභ දේශීය පක්ෂියෙකි. තෙත් කලාපයේ සහ වියලි කලාපයේ ගංගාබද වනාන්තර වල වඩාත් සුලභය. නිල් මැසිමාරා තනිව හෝ ජෝඩු වශයෙන් වනාන්තර වියනේ ගමන් කරමින් වෙනත් මැසිමාරාවන් මෙන් පියාඹන කෘමීන් ගුවනේදි අල්ලා ගනී. වසරේ මාර්තු සිට මැයි දක්වා කාලයේ පොළොවේ සිට අඩි කිහිපයක් උඩින් හෝ ඇතැම් විට වනාන්තර උඩු වියන දක්වාම ගසක විවිධ උස් මට්ටම් වලින් පිහිටි කුඩා අත්තක වූ දෙබලක කුඩා ගැඹුරු කෝප්පයක හැඩය සහිත කූඩුවක් තනා එහි බිත්තර දෙකක් හෝ තුනක් දමා අභිජනනයේ යෙදේ. 

English Post >>

ශ්‍රී ලංකා වැහිළිහිණියා/බඩ රතු වැහිළිහිණියා (Hirundo hyperythra)

 මෙරටට ආවේනික සුලභ පක්ෂියෙකි. දිවයින පුරාම පාහේ වනාන්තර වල විවෘත ස්ථාන, වගා බිම්, කුඹුරු සහ ලඳු කැලෑ වල දැකිය හැක. බොහෝවිට ජෝඩු වශයෙන් හමුවන අතර ඇතැම් විට කුඩා රංචු ලෙසින්ද හැසිරේ. බොහෝවිට පොළොවට ආසන්නව පියාඹමින් ඉගිලෙන කෘමින් ගුවනේදී ගොදුරු කර ගනී. ගල් ගුහාවක වහලයේ, පාලමක් යට හෝ ඇතැම් විට ගොඩනැගිල්ලක හෝ නිවසක වහලයේ යට මඩ වලින් බෝතලයක හැඩය සහිත කූඩුවක් සාදා අප්‍රියල් සිට ජූලි දක්වා කාලයේ  බිත්තර දෙකක් හෝ තුනක් දමා අභිජනනය කරයි.

English Post >>

Sri Lanka white-throated Flowerpecker/Legge's Flowerpecker/ශ්‍රි ලංකා පිළිලිච්චා (Dicaeum vincens)

An endemic bird local and uncommon in forests and well wooded areas from southwestern wet lowlands to adjoining mid hills. Rarely occurs also in higher hills. It lives as solitary birds, in pairs or as little family flocks. Sri Lanka white-throated Flowerpecker feeds on nectar as well as varies fruits and wild figs found high up in tall trees. It breeds from January to August and female bird make a nest, a small felted hanging pocket among leaves high in a tree with the entrance at the top and lays two eggs. 

පුංචි දෙමලිච්චා/වතඳුරු පඳුරු දෙමලිච්චා/හිස කළු දෙමලිච්චා (Rhopocichla atriceps)

සියළුම දේශගුණික කලාපවල පාහේ වනාන්තර වල යටි රෝපනයේ කෘමින් ගොදුරු කරගනිමින්  කුඩා රංචු වශයෙන් හැසිරෙන දේශීය පක්ෂියෙකි. ප්‍රධාන වශයෙන් පෙබරවාරි සිට මැයි දක්වාත් , ඇතැම්විට නැවතත් ඔක්තෝබර් සිට නොවැම්බර් දක්වාත් අභිජනනයේ යෙදෙන මෙම කුඩා දෙමලිච්චා වියලි කොල කැබලි වලින් ගස් දෙබලක් මත විශාල විවරයක් සහිත ගෝලාකාර කූඩුවක් තනා එහි බිත්තර දෙකක් දමා පැටවුන් බිහි කරයි.

English Post >> 

පඳුරු ගොමරිට්ටා (Mirafra affinis)

පහත රට වියලි කලාපයේ සුලභ දේශිය පක්ෂියෙකි. පහත රට තෙත් කලාපයේද දුර්ලභ ලෙසින් ඇතැම් ප්‍රදේශ වල හමුවේ. ජෝඩු වශයෙන් කුඹුරු සහ තෘණභූමි වැනි විවෘත බිම් වල හමුවන පඳුරු ගොමරිට්ටා පලගැටියන් වැනි භූමියේ හමුවන කෘමීන් අහාරයට ගනී. වසරේ මාර්තු සිට ජූලි දක්වා කාලයේ උස් තණකොල පදුරක මුල කුඩා වලක් හාර මනාව සැගවුන කූඩුවක් සාදා එහි බිත්තර 2 ක් හෝ 3 ක් දමා අභිජනනයේ යෙදේ. 

English Post >> 

අභිකාවා (Anhinga melanogaster)

පහත  රට වියලි කලාපයේ වැව්, කලපු සහ විශාල ගංගා පද්ධති වල දිවිගෙවන එහෙත්  එතරම් සුලභව හමු නොවන දේශිය පක්ෂියෙකි.පහත රට තෙත් කලාපයේ සහ කඳුකරයේ දුර්ලභය. ප්‍රධාන වශයෙන් මාලුන් ගොදුරු කරගන්නා අභිකාවා සිය තියුණු හොටින් ජලයේ කිමිදී ඔවුන් ඩැහැ ගනී. නිබදවම වෙනත් දියකාවන් සමග හැසිරෙන මුත් තනිවම සිටින අභිකාවන්ද දුලභ නොවේ. ඉතා හොඳින් කිමිදීමට මෙන්ම වේගයෙන් පියෑඹීමටද මෙම පක්ෂියාට මනා හැකියාවක් ඇත. ජලය මත පිහිනා යෑමේදි සිය හිස සහ ගෙල පමණක් ඉහලට දිස්වන ලෙසින් තබාගෙන යෑම නිසා ඉංග්‍රීසි භාෂාවෙන් Snake Bird ලෙසින්ද හඳුන්වන මෙම පක්ෂියා පියඹා යෑමේදි හිස කෙලින් කර තබා ගනී. දෙසැම්බර් සිට මාර්තු දක්වා කාලයේ බොහෝවිට වෙනත් ජලජ පක්ෂීන් සමග කොලනි ලෙසින් ජලයට ආසන්න ගස් මත කූඩු තනා අභිජනනයේ යෙදේ. 

English Post >>
 

පොඩි ගොමරිට්ටා/කිරුළළු බිම්රිට්ටා (Eremopterix griseus)

පහත රට වියලි කලාපයේ, විශේෂයෙන්ම වෙරලාසන්න ප්‍රදේශ වල ස්ථානීය වශයෙන් සුලභ දේශීය පක්ෂියෙකි. කලාතුරකින් තෙත් කලාපයේ සහ කඳුකරයේද නිරීක්ෂණය කර ඇත. ශුෂ්ක විවෘත බිම්, අස්වැන්න නෙලාගැනීමෙන් පසු වියලී ගිය කුඹුරු සහ තෘණභූමි වල ජෝඩු වශයෙන් හෝ අභිජනන කාලයේ නොවේ නම් ලොකු, කුඩා රංචු වශයෙන් ප්‍රධාන වශයෙන් ශාක බීජ වර්ග ආහාරයට ගනිමින් හැසිරේ. එසේම කෘමි වර්ගද ගොදුරු කර ගන්නා අතර පැටවුන් ප්‍රධාන වශයෙන් කෘමින්ගෙන් පෝෂණය කරයි. ප්‍රධාන වශයෙන් භූමිය මත සැරිසරන පොඩි  ගොමරිට්ටා ගස් මත වසා සිටිනු දැකිය නොහැක. මාර්තු සිට ජූලි දක්වා කාලයේ විවෘත භූමිය මත සෑරු කුඩා වලක් වටා තණකොල අතුරා, ඇතැම්විට කුඩා ගල් සහ මැටි ගුලි වලින්ද අලංකාර කර තනන කූඩුවක බිත්තර 2 ක් දමා අභිජනනයේ යෙදේ. 

 English Post >>

දම් සූටික්කා (Nectarinia asiatica asiatica)

පහත රට වියලි කලාපයේ සහ ආසන්න කඳුකර පෙදෙස් වල මධ්‍යම උස් මට්ටම් දක්වා වනාන්තර, ලඳු කැලෑ සහ ගෙවතු වල තරමක් සුලභව හමුවන දේශීය පක්ෂියෙකි.  තෙත් කලාපයේ සහ කඳුකරයේද දුර්ලභව ඇතැම් ප්‍රදේශ වලින් වාර්තා වී ඇත. දම් සූටික්කා ප්‍රධාන වශයෙන් මල් වල පැණි ආහාරයට ගන්නා මුත් කුඩා කෘමින්ගේ පිලවුන්, මකුළුවන් සහ එවන් වෙනත් කුඩා කෘමි සතුන්ද ගොදුරු කර ගනී. වසරේ පෙබරවාරි සිට මැයි දක්වා මාස වල එල්ලෙන මල්ලක ආකාරයේ කූඩුවක් තනා හෝ වියලි කලාපයේ ගස් වල ඇති එක්තරා මකුළුවෙකුගේ ඝන දැල තුල කුහරයක් තනා හෝ ඒ තුල බිත්තර දෙකක් දමා අභිජනනය කරයි. 

English Post >>

කොළ පා සිලිවටුවා/පොදු පලාපා සිලිබිල්ලා (Tringa nebularia)

 පහත රට වෙරළබඩ ප්‍රදේශ වලට පැමිණෙන සුලභ සංක්‍රමණික පක්ෂියෙකි කොළ පා සිලිවටුවා නැතහොත් පොදු පලාපා සිලිබිල්ලා. වියලි කලාපයේ කලපු, වැව්, ලේවායන් සහ ගං මෝය අසල වඩාත් සුලභ ලෙසින් හමුවන අතර පහත රට තෙත් කලාපයේ ස්ථානීය වශයෙන් දුර්ලභව දැකිය හැක. බොහෝවිට තනි පක්ෂින් ලෙසින්ද, ඇතැම් විට විසිරුණු රංචු ලෙසින්ද  එවන් ස්ථාන වල ඉවුරට ආසන්නව හෝ ඇතැම් අවස්ථා වල තරමක් ගැඹුරු ජලයේ පවා බැස මඩේ සිටින කකුළුවන්, පණුවන්, කෘමීන් සහ බෙල්ලන් ආදිය ගොදුරු කරගන්නා  ආකාරය නිරීක්ෂණය කල හැක. මෙම පක්ෂියා යුරෝපයේ උතුරු කොටසේ මෙන්ම උතුරු සහ මධ්‍යම ආසියානු ප්‍රදේශ වල අභිජනනය කරයි.

English Post >>

මල් කොට්ටෝරුවා/රත්ළය කොට්ටෝරුවා (Megalaima haemacephala)

පහත රට වියලි කලාපයේ සහ යාබද කඳුකරයේ මධ්‍යම කොටස දක්වා වනාන්තර සහ ගෙවතු වල සුලභ දේශීය පක්ෂියෙකි. කලාතුරකින් තෙත් කලාපයේ ඇතැම් ස්ථාන වලින්ද වාර්තා වී ඇති අතර මහනුවර සහ අවිස්සාවෙල්ල වැනි ප්‍රදේශ වල නිත්‍ය ලෙස වාසය කරන ගහණද නිරීක්ෂණය කර ඇත. තනිව හෝ ජෝඩු වශයෙන් මෙන්ම ඇතැම් විට කුඩා රංචු ලෙසින්ද හැසිරෙන මල් කොට්ටෝරුවා ප්‍රධාන වශයෙන් කුඩා ගෙඩි වර්ග ආහාරයට ගන්නා අතර ඇතැම්විට සලබයන් සහ මෙරු වැනි කෘමින්ද ගොදුරු කරගනී.  වසරේ නොවැම්බර් සිට මැයි දක්වා සහ නැවත ජූලි සිට සැප්තැම්බර් දක්වා කාලයේ ගසක දිරච්ච අත්තක කුහරයක් හාරා එහි බිත්තර 2 ක් හෝ 3 ක් හෝ දමා අභිජනනයේ යෙදේ. 

English Post >>

රන් ඔලෙයියා/සෙත්කර රන් මහ ඔලෙවියා (Pluvialis fulva)

පහත රට කලපු, වැව් වැනි විශාල ජලාශ අසල පිහිටි තෘණ භූමි, වගුරු බිම් සහ මඩ වගුරු වල මෙන්ම ගොයම් කපා අවසාන වූ වියලි කුඹුරු වලද හමුවන සුලභ සංචාරක පක්ෂියෙකි. වියලි කලාපයේ වඩාත් සුලභව හමුවේ.  කුඩා හෝ විශාල විසිරුණු රංචු වශයෙන් දැකිය හැකි මෙම පක්ෂියා පලගැටියන්, කුරුමිණියන් වැනි කෘමීන් මෙන්ම පණුවන් සහ කකුළුවන් වැනි ක්‍රස්ටේසියාවන්ද ආහාරයට ගනී. කුඩා දුරවල් දුවමින් එකවර නතර වෙමින් එවන් සතුන් අහුලාගන්නා රන් ඔලෙයියා උතුරු සයිබීරියාවේ සහ ඇලැස්කාවේ අභිජනනය කරයි.  

English Post >>

කුඩා වැලි ඔලෙයියා/හීන් වැලි ඔලෙවියා (Charadrius mongolus)

ප්‍රධාන වශයෙන් පහත රට වියලි කලාපයේ වෙරළට ආසන්න ලේවායන්, කලපු, මඩ වගුරු වැනි විවිධ තෙත් බිම් සහ තෙත් තෘණ භූමි වල සුලභව හමුවන සංචාරක පක්ෂියෙකි. පහත රට තෙත් කලාපයේද ඇතැම් සුදුසු පරිසර පද්ධති වල ඇතැම් විට දැකිය හැක. කුඩා හෝ විශාල රංචු වශයෙන්  එවන් පරිසර වල කුඩා පලගැටියන්, කුරුමිණියන් වැනි කෘමින් සහ කකුළුවන් වැනි ක්‍රස්ටේසියාවන් ආහාරයට ගනී.කුඩා වැලි ඔලෙයියා මධ්‍යම ආසියනු ප්‍රදේශ වල අභිජනනය කරයි. 

English Post >> 

දෑකැති සිලිවටුවා/කලිති හින්නා (Calidris ferruginea)

වියලි කලාපයේ කලපු, ලේවායන්, ගං මෝය සහ වෙරලට ආසන්න මඩ වගුරු සහ වගුරු බිම් වල ඉතාමත් සුලභ සංචාරක පක්ෂියෙකි. කලාතුරකින් තෙත් කලාපයේද එවන් පරිසරයන්හි හමුවේ. විශාල හෝ කුඩා රංචු වශයෙන්, ඇතැම්විට වෙනත් එවැනි වෙරලබඩ පරිසර පද්ධති වල හමුවන ජලජ පක්ෂීන්ද සමග විශේෂයෙන්ම බාදිය සමග ගසාගෙන නොයන පණුවන්, බෙල්ලන් වැනි විවිධ කුඩා ජීවින් කඩිසරව ගොදුරු කරගනිමින් හැසිරෙන ආකාරය නිරීක්ෂණය කල හැක.  නැගෙනහිර ආසියානු ආක්ටික් තුන්ද්‍රා බිම් වල අභිජනනය කරයි.

English Post >>

බමුණු පියාකුස්සා/බ්‍රාහ්මණ උකුස්සා (Haliastur indus)

ප්‍රධාන වශයෙන් වෙරළ බඩ ප්‍රදේශ වල සහ පහත රට විශාල වගුරු බිම් වල මෙන්ම වැව් සහ ජලාශ වලද සුලභ දේශීය පක්ෂියෙකි. කලාතුරකින් කඳුකරයේද දැකිය හැක. කටුස්සන්, කුරුළු පැටවුන් සහ ආබාදිත වූ පක්ෂීන්, මාළුන්, කකුළුවන්, ප්‍රමාණයෙන් විශාල කෘමීන් ආදිය ප්‍රධාන වශයෙන් ගොදුරු කරගන්නා බ්‍රාහ්මණ උකුස්සා ඔක්තෝබර් සිට අප්‍රියෙල් දක්වා  කාලයේ කෝටු කැබැලි එකතු කර ගස් මුදුනක තනන කූඩුවක බිත්තර 2 ක් හෝ 3 ක් දමා අභිජනනය කරයි.

English Post >>

මහ ගොළුකිරළා/ගල් කිරළා (Esacus recurvirostris)

 පහත රට වියලි කලාපයේ විශාල වැව් අද්දර, කලපු සහ මෝය පරිසරයන්හි හමුවන එතරම් සුලභ නොවන දේශීය පක්ෂියෙකි. දිවා කාලයේ විවෘත ස්ථාන වල විවේකිව ගත කරන අතර හවස් යාමයේ අඳුර වැටෙන විට සහ රාත්‍රියේදී ක්‍රියාශිලී වේ. නිතරම ජෝඩු වශයෙන් හෝ කුඩා රංචු ලෙස හමුවන අතර කෘමින්, කකුළුවන්, පණුවන් සහ බෙල්ලන් වර්ග ආහාරයට ගනී. මහ ගොළුකිරළා ජනවාරි සිට අගෝස්තු දක්වා කාලයේ ජලයට ආසන්න ස්ථානයක පොලොව මත බිත්තර එකක් හෝ දෙකක් දමා අභිජනනයේ යෙදේ. 

English Post >>

බෝල ඔලෙයියා/කෙන්ටි ඔලෙවියා (Charadrius alexandrinus)

C. a. seebohmi උප විශේෂය පහත රට වියලි කලාපයේ සුලභ දේශීය පක්ෂියෙකු වන අතර  C. a. curonicus උප  විශේෂයේ සංක්‍රමණික පක්ෂීන් සංක්‍රමණික පක්ෂීන් මෙරට තුල හමුවන කාල සීමාවේදී පහත රට වියලි හා තෙත් කලාපයේ එතරම් සුලභ නොවන අයුරින් හමුවේ.  කලපු, විශාල වැව්, මඩ වගුරු, වගුරු බිම් සහ වෙරළ ආසන්නයේ ජෝඩු වශයෙන් හෝ කුඩා රංචු වශයෙන් බොහෝවිට වෙනත් එවන් පරිසර වල හමුවන කරදිය ආශ්‍රිත පක්ෂීන් (Waders/Shorebirds) සමග දැක ගත හැක. ඉතාම ක්‍රියාශීලී ලෙසින් එහෙ මෙහෙ දුවමින් ඔවුන්ගේ ප්‍රධාන ආහාරය වන කෘමින් අහුලා ගනිමින් හැසිරෙන මෙම ඔලෙවියාගේ අභිජනන සමය වසරේ මාර්තු සිට අප්‍රියෙල් දක්වා කාලයේ සිදුවේ. වතුරට ආසන්න ස්ථානයක නොඋස් තණකොල අතර කුඩා වලක (ඉහල දකුණු පස රූපය) බිත්තර 2 ක් හෝ 3 ක් දමා අභිජනනයේ යෙදේ. 

English Post >>

කැටපෙරලන්නා/රත් ගල්පෙරලියා (Arenaria interpres)

 වසරේ සංක්‍රමණික පක්ෂීන් මෙරට තුල දැකිය හැකි මාසයන්හි වියලි කලාපයේ වෙරලබඩ මඩ වගුරු, කලපු සහ ගං මෝය ආදියෙහි, විශේෂයෙන් ගල්පර සහ බොරළු සහිත පරිසරයන්හි සුලභ සංක්‍රමණික පක්ෂියෙකි. තෙත් කලාපයේද ඇතැම්විට කලාතුරකින් ගැලපෙන පරිසර පද්ධති වල නිරීක්ෂණය කර ඇත.  නිතර තනි පක්ෂීන් ලෙස ගොදුරු සොයන මුත් ඇතැම් විට කුඩා විසිරුණු රංචු ලෙසින්ද හමුවේ.  මුහුදු පාසි, කුඩා ගල් කැබැලි සහ සිප්පි කටු ආදිය හරවමින් ඒවා යට සැඟව සිටින කුඩා සතුන් අල්ලා කන හෙයින් ඉංග්‍රිසි භාෂාවෙන් Ruddy Turnstone යන නම මේ පක්ෂියාට යොදා ඇත. සිංහල නම්ද ඒ අනුසාරයෙන් නිර්මාණය කර තිබේ.  

English Post >>

Streaked Weaver/Striated Weaver/පන් වඩුකුරුල්ලා (Ploceus manyar flaviceps)

Locally common breeding resident inhabiting tall reedbeds in marshes and tank edges in the dry lowlands, mainly in coastal areas.  Occasionally also visits similar habitats in the wet lowlands. It lives as flocks and feeds on seeds and insects in paddy fields and marshes. Streaked Weaver breeds from February to October by laying two to four eggs in globular nests with much shorter entrance than Baya Weaver's nest, woven with reeds in scattered colonies.  

සිංහලෙන් කියවන්න >>

වන සිලිබිල්ලා/වන සිලිවටුවා (Tringa glareola)

 සංක්‍රමණික පක්ෂීන් මෙරට තුල හමුවන මාස වල පහත රට වියලි කලාපයේ වෙරළ බඩ ප්‍රදේශ, කලපු, වගුරු බිම්, මඩ වගුරු වල මෙන්ම වැව් සහ කුඹුරු වලද සුලභව දැකිය හැකි සංක්‍රමණික පක්ෂියෙකි. කලාතුරකින් කඳුකරයේ සහ පහත රට තෙත් කලාපයෙන්ද වාර්තා වී ඇත. වෙනත් බොහෝ සංක්‍රමණික ජලාශ්‍රිත පක්ෂීන් මෙන් නොව මෙම පක්ෂියා මිරිදිය ජල පද්ධති වලට වැඩි කැමැත්තක් දක්වයි. බොහෝවිට තනිව හැසිරෙන මුත් ඇතැම් විට ලොකු කුඩා රංචු වශයෙන්ද හමුවන වන සිලිබිල්ලා ජලයේ වෙසෙන කුරුමිණියන්, මකුණන් සහ කීටයන් වැනි  කුඩා ජලජ කෘමීන් ආහාරයට ගනී.

English Post >> 

මල් පිළිහුඩුවා (Alcedo atthis)

දිවයින පුරාම පාහේ මිරිදිය ජලය සහිත පරිසර පද්ධති වල හමුවන දේශීය පක්ෂියෙකි. එහෙත් ඉහල කඳුකර පෙදෙස් වලට යාමේදි කෙමෙන් සුලභතාවයේ අඩුවීමක් සිදුවේ. ජෝඩු වශයෙන් ජීවත් වන මල් පිළිහුඩුවන් ඔවුන් සඳහා ප්‍රදේශයක් වෙන් කර ගන්නා අතර එම ප්‍රදේශයට වෙනත් මල් පිළිහුඩුවන්ට පැමිණීමට ඉඩ නොදේ.  වෙනත් පිළිහුඩු විශේෂ මෙන්ම මල් පිළිහුඩුවාද ප්‍රධාන වශයෙන් මත්ස්‍යයන් ආහාරයට ගනී. වසරේ පෙබරවාරි සිට ජූනි දක්වා කාලයේ අභිජනනයේ යෙදෙන අතර, දිය පහරක හෝ  වැවක ඉවුරේ නැතහොත් ඇතැම් විට මිනිසුන් විසින් කනින ලද ලිඳක කණ්ඩියක හාරන ලද බෙනයක බිත්තර තුනේ සිට පහ දක්වා ප්‍රමාණයක් දමයි.

 English Post >>

ශ්‍රී ලංකා වනසැරටිත්තා/කැළෑ ඇස්පටියා ((Tephrodornis affinis))

ප්‍රධාන වශයෙන් පහත රට වියලි කලාපයේ සහ ස්ථානීය වශයෙන් ඇතැම් පහත රට තෙත් කලාපයේ සිට කඳුකරයේ මධ්‍යම උස මට්ටම් ප්‍රදේශ දක්වා හමුවන මෙරටට ආවේනික සුලභ පක්ෂියෙකි. ජෝඩු ලෙසින් හෝ කුඩා රංචු ලෙසින් වනාන්තර, අතරින් පතර උස ගස් සහිත ලඳු කැලෑ වල මෙන්ම හොඳින් ගහකොළ සහිත ගෙවතු වලද දැකිය හැක. උඩු වියනේ සැරිසරන කෘමින් ශ්‍රී ලංකා වනසැරටිත්තාගේ ප්‍රධාන ආහාරය වේ.  පෙබරවාරි සිට ජූනි දක්වා කාලයේ ගහක අත්තක් හෝ දෙබලක් මත නොගැඹුරු කූඩුවක් තනා (ඉහත වම පස ඡායාරූපය) එහි බිත්තර දෙකක් හෝ තුනක් පමණ දමා අභිජනනය කරයි.

 English Post >>

කුසඇලි මුහුදුකුස්සා/මුහුදු රාජාලියා (Haliaeetus leucogaster)

 
පහත රට ප්‍රදේශ වල සිට කඳුකරයේ පහල ප්‍රදේශ දක්වා හමුවන එහෙත් එතරම් සුලභ නොවන දේශිය පක්ෂියෙකි. පහත රට වියලි කලාපයේ තරමක් සුලභ වන අතර කලාතුරකින් තෙත් කලාපයේ විශාල ජලාශ වල හමුවේ. නිතර ඉහල කඳුකර ප්‍රදේශ වලට සංක්‍රමණය කරයි. තනිව හෝ ජෝඩු වශයෙන්, වෙරළ බඩ ප්‍රදේශ, විශාල වැව්, ගංගා දෙපස, කලපු සහ මෝයවල් අසල සැරිසරන මුහුදු රාජාලියා ප්‍රධාන වශයෙන් මාලුන් සහ මුහුදු සර්පයන් ආහාරයට ගනී. දෙසැම්බර් සිට මාර්තු දක්වා කාලයේ අභිජනනය කරන මුහුදු රාජාලියා  උස ගසක් මත කෝටු කැබැලි එක් කර විශාල කූඩුවක් තනන අතර වසරක් පාසා එම කූඩුවම වැඩි දියුණු කරමින් අභිජනන ක්‍රියාවලිය සිදුකරයි. බොහෝවිට කූඩුව කුඩා දූපතක පිහිටි ගසක් මත හෝ ගල් කඳු සහිත උස් ප්‍රදේශයක හෝ ඉදිකරන අතර සාමාන්‍යයෙන් වරකට බිත්තර දෙකක් පමණ දමා පැටවුන් දෙදෙනෙකු බිහි කරයි.

English Post >>

Purple Sunbird/දම් සූටික්කා[Dham Sootikka] (Nectarinia asiatica asiatica)

Rather common breeding resident of forests, scrub lands and home gardens of dry lowlands to adjoining drier mid hills. Rare and very local in the wet zone and hills. It feeds on nectar from flowers as well as small caterpillars, spiders and such other small insects. Purple Sunbird breeds from February to May. The nest is a suspended fibrous bag in open places or a hole in dense cobweb masses of a spider's web where it lays two eggs. 

සිංහලෙන් කියවන්න >>

Clamorous Reed-warbler/Great Reed-warbler/Indian Great Reed Warbler (Acrocephalus stentoreus)

 Locally rather common breeding resident of reedbeds in wetlands and tangled vegetations growing in or near tanks and marshes of the dry lowlands. Also occasionally occurs in similar habitats of the wet zone.  It lives as pairs and feeds on small insects. Clamorous Reed-warbler breeds from March to August. The nest is a large deep cup made up of dry reed leaves, placed among reed stems where it lays two or three eggs.

හැඳි ආලාවා (Platalea leucorodia)

පහත රට වියලි කලාපයේ කලපු, වැව් සහ වගුරු බිම් වල හමුවන එතරම් සුලභ නොවන දේශිය පක්ෂියෙකි. නිතරම කුඩා රංචු වශයෙන් දැකිය හැකි හැඳි ආලාවුන් නොගැඹුරු ජලයේ සමූහ වසයෙන් එකතු වී ඉස්ගෙඩියන්, බත්කූරන්ගේ කීටයන් වැනි කුඩා ජලජ සත්වයන් මෙන්ම ඇතැම් ශාක කොටස් අහාරයට ගනී. බොහෝවිට දිවා කාලයේ විවේකිව වගුරු බිමක ඇති කුඩා දූපතක හෝ ගසක අත්තක් මත ලැග සිටින හැඳි ආලාවුන් ගොම්මන් යාමයේ වඩාත් ක්‍රියාශීලී බවක් පෙන්වයි. දෙසැම්බර් සිට මාර්තු දක්වා කාලයේ වෙනත් කොකුන් සමග සමූහ වශයෙන් කලපුවක හෝ වගුරක ජලයට ආසන්න පඳුරක් මත හෝ ගසක පහල මට්ටමේ පිහිටි අත්තක කෝටු කැබිලි රාශියක් එක්කොට කූඩුවක් තනා එහි බිත්තර 2 ත් 5 ත් අතර ප්‍රමාණයක් දමා අභිජනනයේ යෙදේ.

English Post >> 

දෑතුඩු වටුවා/විඹුරැලි කලිත්තා(Numenius phaeopus)

පහත රට ප්‍රදේශ වලට, විශේෂයෙන්ම වියලි කලාපයේ වෙරළ බඩ ප්‍රදේශ වල වගුරු බිම්, මඩ වගුරු, සහ කලපු වලට වසරේ සැප්තැම්බර්-ඔක්තෝබර් මාස වලදී පැමිණ ඊලග වසරේ අප්‍රියෙල් දක්වා සිටින එතරම් සුලභ නොවන සංක්‍රමණික පක්ෂියෙකි. කකුළුවන්, බෙල්ලන්, සහ පණුවන් ගොදුරු කරගන්නා මෙම පක්ෂියා තනිව හෝ ඇතැම්විට 4 ක් හෝ 5 ක් පමණ වන කුඩා රංචු ලෙසින් හමුවේ. මෙම පක්ෂියා උතුරු යුරෝපයේ සහ බටහිර ආසියානු ප්‍රදේශ වල අභිජනනය කරයි. 

English Post >> 

Chestnut Bittern/Cinnamon Bittern/තඹල මැටි කොකා/කුරුඳු මැටි කොකා (Ixobrychus cinnamomeus)

 Rather rare breeding resident of reedbeds and such other vegetations in the marshes, tank edges, paddy fields (When the paddy is well grown) and river banks from lowlands to the hills, while becoming rarer in the up country. It lives solitary or as pairs and feeds on fish, frogs, insects and such other small animals found in aquatic habitats. Chestnut bittern is a partially nocturnal shy bird, though it is not unusual of encountering them during the day time. It breeds from June to July and lays three to five eggs in a nest made out of dry grasses and hidden in reeds or tussock in a marsh. 

ගොමරිට්ටා/කෙත් වැරටිච්චා (Anthus rufulus)

 දිවයින පුරාම පාහේ තෘණභූමි, කුඹුරු සහ වෙනත් එවැනි විවෘත බිම් වල සාමාන්‍යයෙන් සුලභ දේශිය පක්ෂියෙකි. ජෝඩු වශයෙන් හෝ විසිරිණු රංචු  ලෙසින් දිවිගෙවන මෙම පක්ෂියා පළගැටියන්, ගොම කුරුමිණියන්, සහ වෙනත් එවැනි පොළොව මත සිටින කෘමි සතුන් ගොදුරු කරගනී. කලාතුරකින් ගස් සහ පඳුරු මත දැකිය හැකි වුවත් යුහුසුලුව එහෙ මෙහෙ දුවමින් වරින් වර හාත් පස බැලීම සඳහා කෙලින් සිටගනිමින් භූමිය මත වැඩි වශයෙන් කාලය ගත කරයි.  ගොමරිට්ටා හෙවත් කෙත් වැරටිච්චා මාර්තු සිට ජූලි දක්වා මාස වල ප්‍රධාන වශයෙන් අභිජනනය කලත් වසරේ අනෙකුත් මාස වලද කූඩු හමුවිය හැක. තණකොල, ගස් වල මුල් වැනි දේ එකතු කර කෝප්පයක ආකාරයට තනන කූඩුව පොළොවේ  තණකොල පඳුරක ආවරණය සහිතව සාදා එහි බිත්තර තුනක් පමණ දමයි.  

English Post >>

හීන් තුඹ සේරුවා/කුඩා තුඹ සේරුවා (Dendrocygna javanica)

 පහත රට වැව්, කුඹුරු, සහ වගුරු බිම් වල සුලභ දේශීය පක්ෂියෙකි. සාමාන්‍යයෙන් කුරුල්ලන් දහයක් පමණ හෝ ඊට වැඩි රංචු ලෙසින් හමුවන කුඩා තුඹ සේරුවන් වී, කුඩා කෘමීන්, සහ වෙනත් එවැනි කුඩා සතුන් ගොදුරු කරගනිමින් ජීවත් වේ. කුඩා තුඹ සේරුවා අර්ධ වශයෙන් නිශාචර පක්ෂියෙකි. දහවල් කාලයේ වැව් වල තිබෙන කුඩා දූපතක හෝ වතුර මත ඇති මැරුණු ගසක අත්තක් මත හෝ විවේකිව සිට නිබදව ඔවුන්ගේ තියුණු සියුරුසන් ශබ්දය නගමින් ගොදුරු බිම් කරා පියඹා යන කුඩා තුඹ සේරු රංචු ගොම්මන් යාමයේ දැක ගත හැක. කුඩා  තුඹ සේරුවා දෙසැම්බර් සිට ජනවාරි දක්වා සහ නැවතත් ජූලි සිට අගෝස්තු දක්වා මාස වල ජලයට ආසන්න ගල්කොළන් මත හෝ බොහෝවිට ජලයේ තිබෙන ගසක බෙනයක් තුල බිත්තර දමා අභිජනනයේ යෙදෙයි.

English Post >>

ගව කොකා (Bubulcus ibis)

පහත රට සහ කඳුකරයේ පහල ප්‍රදේශයේ කුඹුරු, වගුරු බිම්, තෘණ භූමි සහ කසළගොඩවල් වල, බොහෝ විට එළ හරක් සහ මී හරකුන් සමග සැරිසරමින් සිටිනු දැකිය හැකි ඉතාමත් සුලභ දේශීය පක්ෂියෙකි. තවද සංක්‍රමණික පක්ෂීන් මෙරටට පැමිණෙන කාලයේදී විශාල වශයෙන් ගව කොකුන් මෙරටට පැමිණෙන බව නිරීක්ෂණය වී ඇත.  ගවයන් එහෙ මෙහෙ ගමන් කිරීමේදී භුමිය මත සිට පලා යන පලගැටියන් වැනි කෘමි සතුන්, ගෙම්බන්, සහ කුඩා උරගයන් ගොදුරු කර ගැනීමට මේ ආකාරයට ගව කොකා ඔවුන් සමග සැරිසරයි. එසේම ගවයන්ගේ ශරීරයේ සිටින කිනිතුල්ලන්, මැස්සන් සහ කූඩැල්ලන් වැනි සතුන්ද මේ පක්ෂියා ආහාරයට ගනී. රාත්‍රියට සමූහ වශයෙන් ගස් මත ලැග සිටින ගව කොකුන් දෙසැම්බර් සිට මැයි දක්වා කාලයේ කොකුන් සමූහ වශයෙන් කැදලි තනන වතුරෙන් යටවූ ගස් මත කූඩු තනා අභිජනනය කරයි. 

English Post >>