Great Cormorant/මහ දියකාවා[Maha Diyakawa] (Phalacrocorax carbo)

Rather rare breeding resident of dry lowland large tanks and lagoons. Very rarely occurs in wet lowlands and hills too. As other cormorants it is an expert diver and feeds mainly on fish. It lives usually as small flocks associating with other cormorants and such water birds. Great Cormorant breeds colonially from December to February . The nest usually place among the branches of a tree standing in shallow water. 

සිංහලෙන් කියවන්න >>

බොර සබරිත්තා/දුඹුරු ඇස්පටියා (lanius cristatus)

 මෙරටට පැමිණෙන සුලභ සංචාරක පක්ෂියෙකි බොර සබරිත්තා හෙවත් දුඹුරු ඇස්පටියා. බොර සබරිත්තන් උප වීශේෂ දෙකක් මෙරට තුලදි වාර්තා කර ඇති අතර ඒ අතරින් මධ්‍යම ආසියාවේ අභිජනනයේ යෙදෙන cristatus උප විශේෂය බහුලව දැකගත හැකි අතර නැගෙනහිර ආසියාවේ අභිජනනය කරන lucionensis උප විශේෂයද ඇතැම් අවස්ථා වලදී මෙරට තුලදී නිරීක්ෂණය කර ඇත. දිවයින පුරාම පාහේ ගස් කොලන් සහිත විවෘත ස්ථාන වල හමුවන දුඹුරු සබරිත්තන් තණකොලපෙත්තන්, කුරුමිණියන් වැනි කෘමි සතුන් ප්‍රධාන වශයෙන් ගොදුරු කර ගනී. 

English Post >>

සර්ප රාජාලියා (Spilornis cheela spilogaster)

 සුලභ දේශීය පක්ෂියෙකු වන සර්ප රාජාලියා දිවයින පුරාම පාහේ වනාන්තර සහ වෙනත් එවැනි ගස් කොළන් සහිත ප්‍රදේශ වල හමුවේ. එවන් ප්‍රදේශ වල ඉර එලිය හොඳින් පවතින දිනවල අහසේ කැරකෙමින් එහෙමෙහෙ යමින්, නිතර ඔවුන්ගේ ඝෝෂාකාරී අධික නාදය නිකුත්කරමින් ඉතා ඉහලට ඉහල නගින සර්ප රාජාලියන් බොහෝ විට ජෝඩු වශයෙන් දැක ගත හැක. නමින්ම කියැවෙන පරිදි සර්ප රාජාලියන් ප්‍රධාන වශයෙන් සර්පයන් ගොදුරු කරගනී. එමෙන්ම ගෙම්බන්, මීයන් සහ බොහෝවිට තුවාල වූ සහ අසනීප සහිත කුරුල්ලන්ද සර්ප රාජාලියන් ආහාරයට ගනී. පෙබරවාරි සිට මැයි දක්වා මාස වල වනාන්තරයේ වූ ගසක කුඩා සහ විශාල කෝටු කෑලි විශාල ප්‍රමාණයක් එකතු කරගනිමින් සාදන කූඩුවක බිත්තර එකක් හෝ ඇතැම්විට කලාතුරකින් දෙකක් දමා අභිජනනයේ යෙදේ.

English Post >>

දෙමළිච්චා (Turdoides affinis taprobanus)

ගෙවතු, වගා බිම් සහ මිනිස් වාසයන්ට ආසන්න  වනගත ප්‍රදේශ වලද ඉතාමත් සුලභ දේශීය පක්ෂියෙකි. නමුත් ඝන වනාන්තර සහ කඳුකරයේ දුර්ලභය. බොහෝවිට හතට වඩා වැඩි කුරුල්ලන්ගේ රංචු වශයෙන් හමුවේ. එම හේතුව නිසාම ඉංග්‍රීසි භාෂාවෙන් Seven Sisters ලෙස හඳුන්වයි. කෘමින් මෙන්ම ශාකමය ද්‍රව්‍යද ආහාරයට ගන්නා දෙමලිච්චා එවන් බොහෝ ආහාර පොළොව මතු පිටින් ලබාගනී. මාර්තු සිට මැයි දක්වා සහ බොහෝවිට නැවතත් අගෝස්තු සිට නොවැම්බර් දක්වා කාලයේ අභිජනනයේ යෙදේ.  ගැඹුරු කෝප්පයක හැඩයෙන් යුත් කූඩුව පඳුරක මනාව සැඟවෙන පරිදි තනා එහි බිත්තර තුනේ සිට පහ අතර ප්‍රමාණයක් දමයි.

English Post >>

බැම සුදු හම්බු කුරුල්ලා/සරල ප්‍රීනියා (Prinia inornata insularis)

පහත රට තැනිතලා බිම් වල සිට මධ්‍යම කඳුකරයේ පහල කඳු පන්තීන් දක්වා ලඳු කැලෑ, කුඹුරු සහ වගුරු බිම් ආශ්‍රීතව, එම හමුවන ස්ථාන වල සුලභව දැකිය හැකි දේශීය පක්ෂියෙකි. සාපේක්ෂව වියලි කලාපයේ වඩාත් සුලභය. බැම සුදු හම්බු කුරුල්ලන් තනිව හෝ ජෝඩු වශයෙන් දවසේ වැඩි කාලයක් තණකොල පඳුරු අතර එහෙ මෙහෙ පනිමින් ඔවුන්ගේ ප්‍රධාන ආහාරය වන කෘමීන් ගොදුරු කරගන්නා ආකාරය දැක ගත හැක. බොහෝ විට වසර පුරාම පාහේ අභිජනනයේ යෙදෙන අතර ගැඹුරු කෝප්පයක ආකාර කූඩුව,  පරඩැල් වලින් තණකොළ පඳුරක් හෝ මිටි පඳුරක් මත පොළව මතුපිට හෝ බොහෝවිට වගුරු බිමක නම් ජලය මතු පිට සිට අඩියක් හෝ අඩි තුනක් පමණ උඩින් තනන අතර, එහි බිත්තර තුනෙ සිට පහ දක්වා අතර ප්‍රමාණයක් දමා අභිජනනයේ යෙදේ. 

English Post >>

හම්බු කුරුල්ලා/ඉරි පවන්සැරියා (Cisticola juncidis)

 මුහුදු වෙරළ ආසන්න ප්‍රදේශ වල සිට ඉහල කඳුකරයේ මහඑලිය (හෝර්ටන් තැන්න ජාතික උද්‍යානය) දක්වාම දිවයින පුරාම උස තෘණ වර්ග සහිත තණ බිම්, වගුරු බිම්, වැව් අද්දර මෙන්ම කුඹුරු වලද දැකිය හැකි සුලභ පක්ෂියෙකි. තනිව හෝ ජෝඩු වශයෙන් හමුවන අතර ප්‍රධාන වශයෙන් තණකොළපෙත්තන් වැනි කෘමි සතුන් ආහාරයට ගනී. මාර්තු සිට අප්‍රියෙල් දක්වා සහ නැවතත් ජුලි සිට සැප්තැම්බර් දක්වා කාලයේ තණ පඳුරක මධ්‍යයට වන්නට මනාව සැගවෙන ආකාරයෙන් කූඩුවක් සාදා එහි බිත්තර තුනක් හෝ හතරක් දමා අභිජනනයේ යෙදේ. කූඩුව ඉහලින් වෘත්තාකාර කුඩා විවරයක් සහිතව සිලින්ඩරාකාර  ගොටුවක ආකාරයෙන් සාදයි. 

English Post >>

පුංචි මාල ඔලෙවියා (Charadrius dubius jerdoni)

වියලි කලාපයේ වෙරළබඩ වගුරු බිම්, මඩ වගුරු, වියලී ගිය වැව් පිට්ටනි, කුඹුරු සහ වැලි පර ආදී ස්ථාන වල දැකිය හැකි දේශීය පක්ෂියෙකි පුංචි මාල ඔලෙවියා. එසේම curonicus  උපවිශේෂය සංචාරක පක්ෂීන් මෙරට තුල දැකිය හැකි උතුරු අර්ධ ගෝලයේ ශීත සෘතුව බලපැවැත්වෙන කාලයේදී සංක්‍රමණික පක්ෂියෙකු ලෙසද අප රට තුලට පැමිණේ. එම කාලය තුලදී පුංචි මාල ඔලෙවියන් කොළඹ ආශ්‍රිත කෝට්ටේ සහ බෙල්ලන්විල-අත්තිඩිය ආදී ප්‍රදේශ වල ඇති තෙත් බිම් වලද ඇතැම්විට දැක ගත හැක. නොගැඹුරු ජලයේ සහ වියලි භූමිය මත වෙසෙන කුඩා සතුන් පුංචි මාල ඔලෙවියාගේ ප්‍රධාන ආහාර වන අතර බොහෝ විට එවැනි ස්ථාන වල විසිරුණු රංචු වශයෙන් ආහාර සොයමින් සිටිමින් අනතුරක් දැනුණු විට රංචුවක් ලෙසින් එකතු වී එකවර පියඹා යන ආකාරය නිරීක්ෂණය කල හැක.දේශීයව වසන පක්ෂීන් මැයි සිට ජූනි දක්වා මාස වල අභිජනනයේ යෙදෙන අතර බොරළු සහිත වෙරලේ, වැලි කඳු මත හෝ විශාල වැව් වල මැද ඇති කුඩා දූපත් වල බොරළු කණ්ඩියක් මත පහුරු ගා සාදා ගත් කුඩා වලක බිත්තර 3 ක් පමණ දමා අභිජනනයේ යෙදේ.  

English Post >> 

උකුසු කෝකිලයා/උකුසු කොහා (Hierococcyx varius)

 උප වීශේෂ දෙකක් ලෙසින් මෙරට හමුවන දුර්ලභ පක්ෂියෙකි උකුසු කෝකිලයා. ciceliae උප වීශේෂය මෙරට තුල අභිජනනය කරන දේශීය පක්ෂියෙකු වන අතර පහල කඳුකරයේ සිට කඳුකරයේ ඉහල ප්‍රදේශය දක්වා දුර්ලභව දැක ගත හැක. මෙරටට සංක්‍රමණය වන පක්ෂියෙකු වන varius උප වීශේෂය පහත රට ප්‍රදේශ වල දුලභ පක්ෂියෙකි. වනාන්තර තුල මෙන්ම හොඳින් ගහ කොළ සහිත ගෙවතු සහ තේ වතු වලද මෙම පක්ෂියා හමුවේ. ගස් වල උඩු වියන් ස්ථරයේ සිටින කෘමින් ප්‍රධාන වශයෙන් ආහාරයට ගන්නා උකුසු කෝකිලයා ඇතැම් කුඩා ගෙඩි වර්ගද ආහාරයට ගන්නා බව පැවසේ. බොහෝ විට තනි පක්ෂීන් ලෙසින් හමුවන මුත් ජෝඩු ලෙසින්ද ඇතැම් විට දැකගත හැක. ජනවාරි සිට අප්‍රියෙල් දක්වා කාලයේ අභිජනනය කරන උකුසු කෝකිලයා එම කාලයේ දිවා කල මෙන්ම රාත්‍රියේද නාද කරන මුත් වෙනත් මාස වලදී නිශ්ශබ්ද පක්ෂියෙකි. කෝකිල කුලයට අයත් වෙනත් පක්ෂීන් මෙන්ම උකුසු කෝකිලයාද වෙනත් පක්ෂි විශේෂ තනන කූඩු වල බිත්තර දමන අතර දෙමලිච්චන් වර්ග වල කූඩු ඒ සඳහා උපයෝගි කර ගනී. උකුසු කෝකිල වැඩිහිටි සහ කුඩා පක්ෂීන්ගේ වර්ණ බොහෝ දුරට කුරුළුගෝයාගේ වර්ණ වලට ආසන්න ලෙසින් සමාන වන අතර ප්‍රමාණයෙන්, පියාඹන ආකාරයෙන් සහ ඉරියව් වලින්ද සමීප සමාන කම් දැකිය හැක.

English Post >>

ගම් කපුටා/කලු කපුටා (Corvus levaillantii)

 දිවයින පුරාම පාහේ ඉතාමත් සුලභ දේශීය පක්ෂියෙකු වන ගම් කපුටා නාගරික ප්‍රදේශ වල තරමක් දුර්ලභව දැකිය හැක. එම ප්‍රදේශ වල බහුලව හමුවන්නේ කොළඹ කපුටා ලෙසින් හැඳින්වෙන කපුටු විශේෂයයි. නිතරම ජෝඩු වශයෙන් හෝ කුඩා රංචු ලෙසින් හමුවන ගම් කපුටන් කොළඹ කපුටන් මෙන් ආහාර උදෙසා එතරම් මිනිසා මත යැපීමක් සිදු නොකරන බැවින් ඇතැම්විට මිනිස් වාසයෙන් ඈතට වන්නට පිහිටි  වනාන්තර තුලද හමුවේ. සර්වභක්ෂිකයෙකු වන ගම් කපුටා මළකුණු මත මෙන්ම මිනිස් අපද්‍රව්‍යද මතද යැපෙන ආකාරය නිරීක්ෂණය කල හැක. ගම් කපුටා අප්‍රියෙල් සිට සැප්තැම්බර් අතර කලයේ උස ගසක් මත කෝටු කැබැලි ගොඩක් එකතු කර සාදන කූඩුවක බිත්තර 3 ක් හෝ 4 ක් පමණ දමා අභිජනනයේ යෙදේ. 

English Post >> 

White Wagtail/සුදු හැලපෙන්දා (Motacilla alba dukhunensis)

 White Wagtail is a rare but regular winter migrants to the lowlands. It can be seen on ground of open areas and cultivated lands, often close to water sources. Usually as solitary birds or may be as a scattered flock of few birds, sometimes also associated with other wagtails. It feeds entirely on small insects. As it is with other wagtails White Wagtail also roosts communally in large flocks in a reed bed or similar habitat.

Sub Species - Motacilla alba leucopsis >>

සිංහලෙන් කියවන්න >> 

කරපිංචා/Curry Leaf (Bergera koenigii [Syn: Murraya koenigii])

 An indigenous shrub or small tree of low country, especially in the dry zone. Also cultivated for its leaves ,an essential ingredient in cooking curries.  Flowering in August and December. 

Sri Lanka Golden-backed Frog/රන්වන් දිය මැඩියා (Indosylvirana serendipi)

 An endemic frog inhabiting stream banks, coastal marshy areas, lowland rain forests and plantations of the wet zone from sea level to about 1000  m elevations. Often found on rocks, low vegetation and leaf litter close to water sources. Diurnal activities can be observed in rain forest areas though mostly active during the night. 

Jerdon's Bull Frog (Hoplobatrachus crassus)

Jerdon's Bull Frog is one of the largest frogs  in Sri Lanka, inhabiting paddy fields, marshlands, tanks, rivers, drains and such other aquatic habitats. It also found on land close to water bodies, especially during the night. Common and widely distributed in all climatic zones from sea level to about 600 m elevations. Jerdon's Bull Frog is mostly active during the rainy season and hides inside cracks in earth, dried ponds and other water bodies, holes in rivers and stream banks, underneath logs and stones, etc. during the dry season. 

අං කටුස්සා (Ceratophora stoddartti)

 මධ්‍යම කඳුකරයේ මුහුදු මටටමේ සිට මීටර් 1500 ත් 2200 ත් අතර උසින් යුත් කලාපයේ නුවරඑලිය, මහඑලිය (හොර්ටන් තැන්න), ශ්‍රිපාද අඩවිය වැනි ප්‍රදේශ වල  ස්වභාවික වනාන්තර, වගා බිම් සහ ගෙවතු වල හමුවන මෙරටට ආවේනික කටුස්සෙකි. එසේම භූගෝලීය වශයෙන් හුදකලා වූ ගහණයක් බදුල්ල දිස්ත්‍රික්කයේ නමුණුකුල කන්ද ආශ්‍රීතවද ඉතාමත් කුඩා ප්‍රදේශයකට සීමා වී හමුවේ. බොහෝවිට ගස් කඳන් මත දිවිගෙවන මුත් භෞමිකවද සැරිසරන අං කටුස්සන් දැක ගත හැක. කෘමින් සහ දලඹුවන් ආහාරයට ගන්නා අං කටුස්සන් භූමියේ සැරිසරන විට ගැඩවිලුන්ද ගොදුරු කර ගනී. ගස් කඳන් මත සිට පොළොව මතට ගමන් කරන අවස්ථාවේදී සිය ශරීර වර්ණය හරිත පැහැයේ සිට දුඹුරු පැහැය දක්වා ක්ෂණිකව වෙනස් කර ගැනීමේ හැකියාව අං කටුස්සාට තිබේ. 

English Post >>

පුංචි ලේනා (Funambulus obscurus)

පුංචි ලේනා පහත රට තෙත් කලාපයේ සිට  ඉහල කඳුකරය දක්වාම වනාන්තර වල පමණක් හමුවේ. එහෙත් ඇතැම් විට වනාන්තර ආශ්‍රිත හොඳින් ගහකොල සහිත ගෙවතු වලද හමුවන අවස්ථා ඇත.  මෙරට හමුවන ලේනුන් අතරින් ප්‍රමාණයෙන් කුඩාම ලේනා හෙයින් පුංචි ලේනා ලෙසින් හඳුන්වන මෙම ලේන් විශේෂයේ මෙරට සිටින වෙනත් ලේන් විශේෂ වල මෙන් නොව ශරීර ප්‍රමාණයට සාපේක්ෂව වලිගය කුඩාය. කෘමින්, කෘමි සතුන්ගේ පිළවුන් මෙන්ම මල් සහ පළතුරු ද පුංචි ලේනා ආහාරයට ගනී. කුරුල්ලන්ගේ ආහාර සෙවීමේ ක්‍රියාවලිය අතරතුරදී ඔවුන්ගෙන් ගිලිහී පලා යන කෘමින් සහ කෘමි පිළවුන් ආහාර කරගැනීමේ අරමුණෙන් විවිධ කුරුල්ලන් එකතු වී එකම මාර්ගයක දිනපතා ගමන් කරන කුරුළු රංචු සමග බිම් මට්ටමේ සිට බොහෝවිට මෙම ලේනා ගමන් කරයි. නිතරම පාහේ ජෝඩු වශයෙන් හමුවන පුංචි ලේනා වරින් වර කුරුල්ලෙකුගේ වැනි ශබ්දයක් නගමින් ඔවුනොවුන් අතර සබඳතාවය පවත්වා ගන්නා ආකාරය දැකිය හැක. පුංචි ලේනා මෙරටට ආවේනිකය.

English Post >>

Frankenberg's Shrub Frog (Pseudophilautus frankenbergi)

An endemic shrub frog confined to the cloud forests above 1850 m a.s.l. of Horton Plains and Namunukula Peak.  Dorsal color of this species is varying from leaf green to light or dark brown, sometimes mottled or spotted with lighter or darker colors. 

Snout-vent length - less than 30 mm 

Bulbophyllum trimenii

An endemic epiphyte rare on trees of mid country to montane forests above 762 m elevations. 

Pilea wightii

An indigenous herb common in forests and shady places of montane wet zone from 1500 to 2300 m elevations. Flowering and fruiting from October to April.

Male flower size - 4 mm across

Female flower size - 1.5 mm across

Indian Awl King (Choaspes benjaminii)

 Indian Awl King is a rather uncommon butterfly restricted to the hill country forests above 1500 m a.s.l. But there are few records of observing it at some slightly lower elevations as well. Its larval food plants are Meliosma simplicifolia (ඇල්බැද්ද) and Meliosma arnottiana (නික දවුල). Male Indian Awl Kings are usually settle on wet roads, stream beds and strongly attracted by bird droppings. As per W. Ormiston who wrote about this butterfly in 1924 it was a fairly common butterfly of the hills and was formerly very plentiful on the cart road below the Haputale jungle, but he noted that since the Forest Department has cleared out the original vegetation and planted Eucalyptus in its places this and other butterflies have, of course disappeared. But he mentioned that it was still common between Haputale and Ohiya. He had collected it from Maskeliya, the hills above Ratnapura, Kandy as well as Haldummula which is rather low as 3500 ft.

Cheirostylis flabellata

 An indigenous terrestrial  tiny herb occurs under shade of trees along pathways and hill cuttings in the montane forests from 900 to 2100 m elevations. Rare.

Flower size - 5-6 mm across