Alpine Swift/මහ තුරිතයා/ඇල්පයින් පිරි-තුරිතයා[Maha Turitaya/Alpine Piri-Turitaya] (Tachymarptis melba)

 Rather rare breeding resident inhabiting hills and foot hills. But can be occurred anywhere in the island. It flies as solitary birds or as small flocks, usually with other swifts and feeds entirely on flying insects like moths, beetles, etc. Alpine Swift select cracks and crevices of large rocky areas for roosting and nesting. Nesting period appears to be in the first half of the year. The nest is a shallow cup of straws, feathers, etc. stuck together with its own saliva and glued to wall of crevice or cave on cliff.  It lays probably two or three eggs in it.

පොදු උකුසුගොයා/කොබෙයි උකුස්සා (Falco tinnunculus)

දිවයින පුරා අතරින් පතර ගහකොළ සහිත විවෘත බිම් වලට උත්තර අර්ධ ගෝලයේ ශීත සෘතුව බලපැවෙත්වෙන කාලයේ පැමිණෙන සංක්‍රමණික පක්ෂීන් ලෙසින් මෙන්ම (tinnunculus උප විශේෂය එතරම් සුලභ නොවන ලෙසද, interstinctus උප විශේෂය දුර්ලභවද වාර්තා වේ.) කඳුකරයේ අභිජනනය කරන කුඩා දේශීය ගහණයක් (objurgatus උප විශේෂය) ලෙසින්ද මෙරටින් වාර්තා වේ. විවෘත බිම්, වනාන්තර සහ ලඳු කැලෑ වලද හමුවන මෙම පක්ෂියා ප්‍රධාන වශයෙන් කටුස්සන් වැනි උරගයන් සහ පළගැටියන් වැනි කෘමීන් ආහාරයට ගනී. එසේම අවස්ථාවක් ලද විට භූමිය මත කූඩු සාදන පක්ෂින්ගේ පැටවුන්ද ගොදුරු කර ගනී. මෙරට තුල අභිජනනය කරන උප විශේෂය මාර්තු සිට ජූනි දක්වා කාලයේ විලෝපිකයන්ට ලගාවිය නොහැකි ප්‍රපාතාකාර බෑවුමක පිහිටි පාෂාණ ගැට්ටක් මත කූඩුවක් නොසාදා බිත්තර දෙකක් හෝ තුනක් තබා අභිජනනය සිදු කරයි. සංක්‍රමණික පක්ෂීන් මෙරට තුල සිටින කාලය තුලදී බොහෝවිට තනි තනි පක්ෂීන් ලෙසින් ඉගිලෙමින්, නිතර එක තැන තටු ගසමින් හෝ උස් ගසක අත්තක් මත වසා අවට නිරීක්ෂණය කරමින් ගොදුරු සොයන ආකාරය දැක ගත හැක. 

 

English Post >>

කුඩා කොණ්ඩ මුහුදු ලිහිණියා/හීන් කොණ්ඩ සිළුසුවා (Thalasseus bengalensis)

 මෙරට වෙරළබඩ ප්‍රදේශ වල පිහිටි ලුණු ලේවායන් සහ වැලි පර වලට මෙන්ම කලපු සහ ගං මෝයවල් වලටද උතුරු අර්ධගෝලයේ ශීත සෘතුව බලපැවැත්වෙන කාලයේ පැමිණෙන සංචාරක පක්ෂියෙකි. ඇතැම්විට ගිම්හාන කාලයේ පැමිණෙන පක්ෂීන්ද කලාතුරකින් නිරීක්ෂණය කල හැක. ස්ථානීය වශයෙන් සුලභ පක්ෂියෙක් වන අතර කුඩා හෝ විශාල රංචු ලෙසින් බොහෝවිට වෙනත් මුහුදු ලිහිණින් විශේෂ සමගින් හමුවේ. මාළුන් ප්‍රධාන වශයෙන් ගොදුරු කරගන්නා අතර ජල මතුපිටට ආසන්නව පියාඹා යමින් එක්වර තෝරාගත් මාළුවෙකු වෙත වේගයෙන් කිමිදී අල්ලා ගන්නා මත්ස්‍යයා ගුවනේදීම ගිල දමයි.

English Post >>

හිස දුඹුරු මුහුදුකපුටා/බොර හිස් ගලුවියා (Larus brunnicephalus)

 ලෝකයේ උතුරු අර්ධගෝලයට ශීත සෘතුව බලපැවැත්වෙන සමයේදී මෙරටට සංක්‍රමණය වන, එම කාලයේදී දිවයිනේ උරුකරයේ වෙරළබඩ ප්‍රදේශ වල සහ කලපු ප්‍රදේශ වල  සුලභව හමුවන පක්ෂියෙකි. කලාතුරකින් දිවයිනේ ගිණිකොන දිග වැනි වෙනත් වෙරළබඩ ප්‍රදේශ වලද නිරීක්ෂණය කල හැක. ඇතැම් විට ගිම්හාන කාලයේදී පැමිණෙන පක්ෂීන්ද හමුවේ. මෙම පක්ෂීන් බොහෝවිට විශාල රංචු වශයෙන් වෙරළට නුදුරු ජලයේ ගිමන් හරින ආකාරය දැකිය හැක. වරායන් අසල ගැවසෙමින් මෙන්ම නැව් පසු පස යමින් ඉවත දමන ආහාර මතද යැපෙන මෙම මුහුදු ළිහිණියා ප්‍රධාන වශයෙන් මත්ස්‍යන්ද එයට අමතරව කකුලුවන්, ඉස්සන් සහ මොලුස්කාවන්ද (බෙල්ලන්) ආහාරයට ගනී. මධ්‍යම ආසියාවේ රට අභ්‍යන්තරයට වන්නට පිහිටි විශාල විල් වල අභිජනනය සිදු කරයි.

English Post >>

Common Hoopoe/පොරෝ කුරුල්ලා/පොරෝළුවා[Poro Kurulla/Poroluwa] (Upupa epops)

Rather uncommon breeding resident, locally occurred in the  dry lowlands to drier hills, though much rare in the hills. Occasionally visits the wet zone. Possibly also a winter migrant. It avoids deep forests and inhabits the open country, scrubs, open forests, etc.  as solitary birds, small groups or as pairs.  It feeds  mainly on insects and such small animals taken on ground by turning over fallen leaves. Common Hoopoe breeds in a hole of a tree, bank or a building from November to April and possibly again in June to July. It lays four to seven eggs and the female bird only incubates, while male bird feeds her during that period as it is with Hornbills.   
 

කළු උකුස්සා/බොර පරකුස්සා (Milvus migrans)

 දිවයිනේ උතුරු අන්තයේ, ප්‍රධාන වශයෙන් වෙරළබඩ ප්‍රදේශ වල විශේෂයෙන් වෙරළබඩ නගර වල එතරම් සුලභ නොවන ලෙස දැකිය හැකි දේශිය පක්ෂියෙකි. එසේම එම ප්‍රදේශ වලටම සංචාරක පක්ෂීන් මෙරටට පැමිණෙන කාලයේදී පැමිණෙන මෙරට අභිජනනය නොකරන පක්ෂීන්ද සිටින බව නිරීක්ෂණය කර ඇත. කලාතුරකින් දිවයිනේ වෙනත් ප්‍රදේශ වලද වාර්තා වේ. කුඩා රංචු වශයෙන් හෝ තනි තනි පක්ෂීන් වශයෙන් ප්‍රධාන වශයෙන් මිනිස් වාසස්ථාන ආශ්‍රිතව ඉවත දමන ආහාර මත යැපෙමින් දිවි ගෙවයි. දෙසැම්බර් සිට අප්‍රියෙල් දක්වා කාලයේ ගසක උඩු වියනේ හෝ පොල් ගසක පොල් අත්ත කඳට සවිවන ස්ථානයේ කෝටු කැබලි ගොඩ ගසා තනන කූඩුවක බිත්තර දෙකේ සිට හතර දක්වා ප්‍රමාණයක් දමා අභිජනනය සිදු කරයි.

English Post >>

පෙඳ කලු මහාවටුවා/කලු පෙඳ ගොහොදුවිත්තා (Limosa limosa)

 වියලි කලාපීය වෙරලාසන්න වගුරු බිම්, මඩ වගුරු, කලපු, කුඹුරු, වැව් ආදියේ මෙන්ම ඇතැම්විට රට අභ්‍යන්තරයට වන්නට පිහිටි එවැනි ස්ථාන වලටද පැමිණෙන සුලභ සංචාරක පක්ෂියෙකි. තනිව හෝ කුඩා හෝ විශාල රංචු ලෙසින් පණුවන්, කෘමීන් සහ ක්‍රස්ටේෂියාවන් ගොදුරු කර ගනී. යුරෝපයේ සහ බටහිර ආසියානු ප්‍රදේශ වල අභිජනනය කරයි.

English Post >>

අළු ඔලෙයියා/අළු මහ ඔලෙවියා(Pluvialis squatarola)

 එතරම් සුලභ නොවන ලෙස වියලි කලාපීය කලපු, මෝයවල්, වෙරලාසන්නව හමුවන මඩ වගුරු, කුඩා දියපාරවල් ආදියේ දැකිය හැකි සංචාරක පක්ෂියෙකි. දුර්ලභව තෙත් කලාපයේ එවන් ස්ථාන වලද කලාතුරකින් හමුවේ. තනිව හෝ විසිරුණු රංචු ලෙසින් බොහෝවිට වෙනත් එවන් ජලජ පක්ෂීන් සමග ප්‍රධාන වශයෙන් පණුවන්, බෙල්ලන්, ක්‍රස්ටේෂියාවන් වැනි කුඩා කරදිය සත්වයන් ගොදුරු කරගනිමින් ජීවත් වේ. ආක්ටික් කලාපයේ තුන්ද්‍රා බිම් වල අභිජනනය කරයි.

English Post >>

කෙලවලු බස්සා/බොර සුලාවියා (Sula leucogaster)

 දිවයින වටා වෙරළ තීරයෙන් ඔබ්බෙහි වූ මුහුදු කලාපයට සහ කළාතුරකින් වෙරළ කලාපයටද පැමිණෙන දුර්ලභ නමුත් නිත්‍ය සංචාරක පක්ෂීයෙකි. තනි තනි පක්ෂීන් ලෙසින් හෝ කුඩා රංචු ලෙසින් නිතර සාගරයේ ජල තලයට ආසන්නව පියාඹා යමින් වරින් වර ජලයේ කිමිදෙමින් මත්ස්‍යින් ගොදුරු කරගනී. හොඳින් පීනීමටද හැකියාවක් ඇති අතර මුදුදේ ජල තලය මත වසා ගිමන් හැරීම සිදු කරයි. රාත්‍රි කාලයේදී බොහෝවිට ගල් මත, මුහුදේ පාවෙන බෝයා මත හෝ නැව් වල කුඹ ගස් මත ලගී. සාගරයේ ඇති කුඩා දූපත් වල පොළොවේ බිත්තර එකක් හෝ දෙකක් දමා එක් පැටවෙකු පමණක් බෝකිරීම සිදු කරයි. ලංකාවේ බටහිර වෙරළේ උතුරේ සිට දකුණු දිශාවට වාර්ෂිකව සිදුවන මුහුදු පක්ෂීන්ගේ පර්යටනයේදී මෙම පක්ෂීන්ද ගමන් කරන ආකාරය නිරීක්ෂණය කර ඇත.

English Post >>

Brown Booby (Sula leucogaster)

 Rare but regular migrant to offshore waters and occasionally to the coastal areas of the country. It flies usually low over the ocean as solitary birds or as small groups. Brown Booby feeds on fish by repeated low dives inshore, rests on the sea, swim well and usually roosts at night on rocks, buoys, spars of ships, etc. It lays one or two eggs on the bare ground of oceanic islands but rears one young. Brown Booby also take part in annual North-South migration of Bridle Terns along the west coast of the island. 

සිංහලෙන් කියවන්න >>

ශ්‍රී ලංකා බටගොයා/පිට දම් බටගොයා (Treron pompadora)

පහත රට ප්‍රදේශ වල සිට පහල කඳුකරය දක්වා වනාන්තර, හොඳින් ගහ කොළ සහිත වගා බිම් සහ ගෙවතු වල තරමක් සුලභ ලෙස හමුවන මෙරටට ආවේනික පක්ෂියෙකි. කඳුකරයේ මධ්‍යම උස් මට්ටම් දක්වාද ස්ථානීය වශයෙන් දුර්ලභ ලෙසින් දිවි ගෙවයි. කුඩා සහ විශාල රංචු ලෙසින් මෙන්ම ඇතැම් විට ජෝඩු ලෙසින්ද දැක ගත හැක. ප්‍රධාන වශයෙන් පළතුරු ආහාරයට ගන්නා ශ්‍රි ලංකා බටගොයා දෙසැම්බර් සිට ජූනි දක්වා සහ ඇතැම්විට නැවතත් අගෝස්තු සිට සැප්තැම්බර් දක්වාත් ඝනව අතු විහිදි ඇති කුඩා ගසක් මත කුඩා කෝටු කෑලි එකතු කර වේදිකාවක් මෙන් තනන කූඩුවක බිත්තර දෙකක් දමා අභිජනනය කරයි. ගැහැණු සහ පිරිමි පක්ෂීන් දෙදෙනාම බිත්තර රැකීම සිදු කරයි.

    

English Post >>

ගොළු කිරළා (Burhinus oedicnemus)

ගොළු කිරළා ප්‍රධාන වශයෙන් වියලි කලාපීය වෙරළබඩ ප්‍රදේශ වල හමුවන දේශීය පක්ෂියෙකි. කලාතුරකින් තෙත් කලාපයේ වෙරළබඩ ප්‍රදේශ වලත් හමුවේ. ජෝඩු වශයෙන් හෝ කුඩා රංචු වශයෙන් දිවි ගෙවන මෙම පක්ෂියා දිවා කාලයේදී කුඩා පඳුරක සෙවනේ බිම ලැග සිට හවස් යාමයේදී ක්‍රියාශීලි වේ. සවස් යාමයේ සහ රාත්‍රී කාලයේ පොළොව මත සිටින  පළගැටියන්, කුරුමිණියන්, වේයන් වැනි කුඩා සතුන් ගොදුරු කර ගන්නා ගොළු කිරළා ජූනි සිට අගෝස්තු දක්වා කාලයේ පොළොව සූරා නොගැඹුරු ලෙස සාරා ගත් වලක බිත්තර දෙකක් දමා අභිජනනය කරයි. බිත්තර පොළොවේ වර්ණ රටා සමග මනාව ගැලපෙන හෙයින් පහසුවෙන් දැක ගත නොහැක.

 English Post >>

ළයබොර මැසිමාරා/ළයදුඹුරු මැසිමාරා (Muscicapa muttui)

 මෙරට තුලට සංක්‍රමණික පක්ෂීන් පැමිණෙන උත්තර අර්ධ ගෝලයට ශීත සෘතුව බලපැවැත්වෙන මාස වලදී එතරම් සුලභ නොවන ලෙස දැකිය හැකි පක්ෂියෙකි. තනි පක්ෂීන් වශයෙන් ප්‍රධාන වශයෙන් තෙත් කලාපයේ පහත රට ප්‍රදේශ වල සිට කඳුකරයේ පහල උස් මට්ටම දක්වා වනාන්තර සහ හොඳින් ගහකොළ සහිත ස්ථාන වල දිය පාරවල් ආසන්නයේ හමුවන මුත්, ස්ථානීය වශයෙන් දුර්ලභව පහත රට වියලි කලාපයේ සහ කඳුකරයේ මධ්‍යම උස් මට්ටම් වල එවන් පරිසර පද්ධති වලද වාර්තා වේ. ගහක අත්තක් මත සිට පියඹා ගොස් පියාඹන කෘමින් ඩැහැ ගනිමින් නැවත එම ස්ථානයටම හෝ ඒ අසලම ස්ථානයකට ගොස් වසන මෙම පක්ෂියා මෙරට තුල සිටින සම්පූර්ණ කාලයේම බොහෝ විට තෝරාගත් එම ස්ථානයේ නිතර දැකිය හැක.

English Post >>

Yellow-eyed Babbler (Chrysomma sinense)

Uncommon and local breeding resident of grasslands and scrublands from lowlands to mid hills. Much common in the dry lowlands and rare in the wet zone and hills. It lives as pairs or as small flocks, skulking mostly in dense shrubbery, feeding mainly on insects. But towards the evening they often perch on twigs in a open place and utter its loud call. Main breeding season lasts from February to May. The nest is a deep cup made out of grass-blades bound with cobwebs, which fastened to several stems of long Mana type grasses, where it lays three or four eggs. 

 

වී කුරුල්ලා/පිට සුදු වී කුරුල්ලා/නිතඹ සුදු වී කුරුල්ලා (Lonchura striata)

පහත රට ප්‍රදේශ වල සිට කඳුකරයේ මධ්‍යම උස් මට්ටම් දක්වා ගෙවතු, කුඹුරු, වනාන්තර, විවෘත වනලැහැබ්, වගාබිම් වල මෙන්ම ලඳු කැලෑ වලත් සුලභ ලෙස හමුවන දේශීය පක්ෂියෙකි. ජෝඩු වශයෙන් හෝ කුඩා රංචු වශයෙන් දිවි ගෙවන මෙම වී කුරුල්ලා වී ඇතුලු බොහෝ තණකොල විශේෂ වල බීජ ආහාරයට ගනී. පෙබරවාරි සිට මැයි දක්වා කාලයේ ප්‍රධාන වශයෙන් අභිජනනයේ යෙදෙන මුත් බොහෝවිට වසර පුරාම පාහේ පැටවුන් බෝ කිරීම සිදු කරයි. එක් පැත්තකින් ඇතුළු වීමට විවරයක් සහිතව ගසක් හෝ පඳුරක් මත තණකොල පත්‍ර උපයෝගි කරගනිමින් තනන බෝලයක හැඩැති කූඩුවක බිත්තර 4 ත් 6 ත් අතර ප්‍රමාණයක් දමා අභිජනනය සිදු කරයි. 

English Post >>

පොල්කිච්චා (Copsychus saularis)

 සියළුම දේශගුණික කලාප වල පිහිටි ගෙවතු, වගා බිම් සහ ලඳු කැලෑ වල ඉතාමත් සුලභ දේශීය පක්ෂියෙකි. එහෙත් ඝන වනාන්තර වල දැකිය නොහැක. තනි පක්ෂීන් ලෙසින් හෝ ජෝඩු වශයෙන් හැසිරෙමින් ප්‍රධාන වශයෙන් පොළොව මත සිටින කෘමීන් ගොදුරු කරගන්නා පොල්කිච්චා ඊට අමතරව නිවාස වලින් අහක දමන බත්, පාන් වැනි දේද ආහාරයට ගනී. ගොම්මන් වේලාව ගෙවුන පසුව පවා ක්‍රියාශීලීව හැසිරෙන මෙම පක්ෂියාගේ පිරිමි කුරුල්ලා  උස ගසක් මත හෝ ලාම්පු කණුවක් මත සිට නගන වසම් වෙන් කරගැනීමේ නාදය උදෑසන හිරු නැග ඒමටත් පෙර සිටම ඇසිය හැක. ඇතැම් විට පිරිමි පක්ෂීන් අතර දරුණු සටන් ඇතිවන ආකාරද නිරීක්ෂණය කර ඇත. වසරේ මාර්තු සිට සැප්තැම්බර් දක්වා කාලයේ ගසක බෙනයක් තුල තණකොල සහ කෙඳි වර්ග එකතු කර සදන කූඩුවක බිත්තර දෙකක් හෝ තුනක් දමා අභිජනනය කරයි.

English Post >>

Rufous Bellied Eagle/බඩරතු රාජාලියා/කුසරත් සිළුකුස්සා [Badaratu Rajaliya/Kusarath Silukussa ] (Lophotriorchis kienerii)

Rather rare breeding resident of forests and such well-wooded areas throughout the country. It lives as solitary birds or as pairs. Rufous Bellied Eagle feeds mainly on birds, mostly doves and pigeons, which it capture on the wing by stooping from a height, with wings nearly closed and winglets elevated, rather like falcons. Also takes small mammals and reptiles. The breeding season lasts from December to March and it build a nest, a large pile of sticks lined with green leaves placed in a tree and lays a single egg.   

 

කහ කොණ්ඩයා/බැම කහ ගුලූගුඩුවා (Actritillas indica)

පහත රට තෙත් කලාපයේ වනාන්තර සහ එවැනි මනාව ගහ කොළ සහිත වෙනත් ස්ථාන වලත්, වනාන්තර අවට ගෙවතු වලත්  වියලි කලාපයේ ඝන වනාන්තර වලත් ස්ථානීය වශයෙන් සුලභ දේශීය පක්ෂියෙකි. මුහුදු මට්ටමේ සිට මීටර 1500 දක්වා කඳුකරයේ හමුවන මුත් දිවයිනේ උතුරු අන්තයේ හමු නොවේ. ප්‍රධාන වශයෙන් කෘමීන් සහ පළතුරු ආහාරයට ගන්නා කහ කොණ්ඩයා ජෝඩු වශයෙන් හෝ කුඩා රංචු ලෙසින් ජීවත් වේ. මාර්තු සිට අප්‍රියෙල් දක්වා හෝ අගෝස්තු සිට සැප්තැම්බර් දක්වා කාලයේ ගසක කරුවක හෝ අත්තක කෙලවරේ වෙනත් සතුන්ට පහසුවෙන් ලගාවිය නොහැකි තැනක එල්ලා වැටෙන ආකාරයෙන් හෝ වියලි කොළ, සිහින් ගස් මුල් සහ මකුළු දැල් උපයෝගී කරගෙන කෝප්පයක හැඩයට තනන කූඩුවක බිත්තර දෙකක් දමා අභිජනනය කරයි.

 
English Post >>

තල්ගස් කුරුල්ලා/අළු වනලිහිණියා (Artamus fuscus)

සියළුම දේශගුණික කලාප වල සුලබ දේශීය පක්ෂියෙකි. කඳුකරයේ තරමක් දුර්ලභය. බොහෝවිට වනාන්තර අද්දර, කුඹුරු ආදී ගහකොළ සහිත විවෘත බිම් වල හමුවේ. දුරකතන සහ විදුලි රැහැන් මත නිතර දැකිය හැක. පක්ෂීන් 10-15 පමණ සහිත කුඩා රංචු ලෙසින් හෝ ඇතැම්විට ජෝඩු වශයෙන් හමුවේ. ගුවනේ පියාඹන කෘමීන් ගොදුරු කර ගන්නා මෙම පක්ෂියා පෙබරවාරි සිට ජූනි දක්වා කාලයේදී තාල වර්ගයේ ගසක අත්ත ගසට සම්බන්ධ වන ස්ථානයේ හෝ මැරුණ ගසක කොටයක් මත කුඩා ශාක මුල් සහ කෙඳි උපයෝගි කරගනිමින් නොගැඹුරු කෝප්පයක හැඩැති කූඩුවක් තනා බිත්තර 3 ක් පමණ දමා  අභිජනනය කරයි. මෙම පක්ෂියා කාලගුණ තත්වයන් මත හෝ කෘමීන්ගේ සුලභතාවය අනුව නිතර රට තුල වෙනත් ප්‍රදේශ කරා සංක්‍රමණය වන පක්ෂියෙකු ලෙස සැලකේ.

 English Post >>

මහ දියකාවා (Phalacrocorax carbo)

 පහත රට වියලි කලාපයේ විශාල වැව් සහ කලපු වල තරමක් දුර්ලභ ලෙස හමුවන දේශීය පක්ෂියෙකි. ඉතාමත් දුර්ලභ ලෙස පහත රට තෙත් කලාපයේ සහ කඳුකරයේ වාර්තා වේ. දක්ෂ ලෙස කිමිදෙමින් මසුන් ගොදුරු කරගන්නා මහ දියකාවා කුඩා රංචු ලෙසින් බොහෝවිට වෙනත් දියකාවන් සහ වෙනත් එවන් ජලය ආශ්‍රිතව වෙසෙන පක්ෂීන් සමග දැකිය හැක. දෙසැම්බර් සිට පෙබරවාරි දක්වා කාලයේ සමූහ වශයෙන් නොගැඹුරු ජලයේ ඇති ගස් මුදුන් වල අතු පතර කූඩු තනා අභිජනනයේ යෙදේ. 

English Post >>