ගව කොකා (Bubulcus ibis)

පහත රට සහ කඳුකරයේ පහල ප්‍රදේශයේ කුඹුරු, වගුරු බිම්, තෘණ භූමි සහ කසළගොඩවල් වල, බොහෝ විට එළ හරක් සහ මී හරකුන් සමග සැරිසරමින් සිටිනු දැකිය හැකි ඉතාමත් සුලභ දේශීය පක්ෂියෙකි. තවද සංක්‍රමණික පක්ෂීන් මෙරටට පැමිණෙන කාලයේදී විශාල වශයෙන් ගව කොකුන් මෙරටට පැමිණෙන බව නිරීක්ෂණය වී ඇත.  ගවයන් එහෙ මෙහෙ ගමන් කිරීමේදී භුමිය මත සිට පලා යන පලගැටියන් වැනි කෘමි සතුන්, ගෙම්බන්, සහ කුඩා උරගයන් ගොදුරු කර ගැනීමට මේ ආකාරයට ගව කොකා ඔවුන් සමග සැරිසරයි. එසේම ගවයන්ගේ ශරීරයේ සිටින කිනිතුල්ලන්, මැස්සන් සහ කූඩැල්ලන් වැනි සතුන්ද මේ පක්ෂියා ආහාරයට ගනී. රාත්‍රියට සමූහ වශයෙන් ගස් මත ලැග සිටින ගව කොකුන් දෙසැම්බර් සිට මැයි දක්වා කාලයේ කොකුන් සමූහ වශයෙන් කැදලි තනන වතුරෙන් යටවූ ගස් මත කූඩු තනා අභිජනනය කරයි. 

English Post >>

Lesser Sri Lanka Flameback/Red-backed Woodpecker/කෑරලා (Dinopium psarodes)

 An endemic and very common bird inhabiting forests, cultivations and home gardens of lowlands and hills in all zones except the northern part of the country. It lives as pairs and feeds on ants and such other insects found inside tree barks and occasionally on ground. It breeds from March to June and again from August to September in a nest excavated into the branch or the trunk of a tree.

සිංහලෙන් කියවන්න >>

ආසියා තල් තුරිතයා/පුංචි වේග ලිහිණියා (Cypsiurus balasiensis)

 පහත රට සහ කඳුකරයේ පහල ප්‍රදේශයේ සුලභ දේශීය පක්ෂියෙකි.විශේෂයෙන්ම තල් සහ තල ගස් අවට මේ පක්ෂියා බොහෝවිට දැකගත හැක. රංචු වශයෙන් විවෘත භූමි වල වේගයෙන් ඉගිලෙමින් ගුවනේදි පියාඹන කුඩා කෘමීන් ගොදුරු කරගනිමින් සැරිසරන තල් තුරිතයා බොහෝවිට වසර පුරාම පාහේ අභිජනනය කරන පක්ෂියෙකු ලෙස සැලකේ. කුඩා කෝප්පයක ආකාර කූඩුව පිහාටු, පුලුන් ආදියෙන් මෙම පක්ෂියාගේ ඛේටයෙන් අලවා තල් අත්තක යට පැත්තේ තනයි. තල් ගස් නොමැති ප්‍රදේශ වල නම් කලාතුරකින් පුවක් ගසක කොල අතු වලද කූඩු නිරීක්ෂණය කර ඇත.  

English Post >>

වගුරු සිලිබිල්ලා/වගුරු සිලිවටුවා (Tringa stagnatilis)

 පහත රට ජලජ පරිසර පද්ධති වල, විශේෂයෙන් පහත රට වියලි කලාපයේ වෙරලබඩ කලපු, ගං මෝය, කඩොලාන, ලුණු ලේවායන් සහ ඇතැම්විට රට ඇතුලට වන්නට පිහිටි වගුරු බිම්, විශාල වැව් සහ වතුරෙන් යටවූ කුඹුරු ආදියේද හමුවන සංකරමණික පක්ෂියෙකි වගුරු සිලිබිල්ලා. කකුළුවන්, ඉස්සන්, පණුවන් වැනි කුඩා ජලජ සතුන් ආහාරයට ගන්නා වගුරු සිලිබිල්ලන් තනිව හෝ ලොකු කුඩා රංචු ලෙසින් ගොදුරු සොයන ආකාරය නිරීක්ෂණය කල හැක. වගුරු සිලිබිල්ලා වේගයෙන් පියාසර කරන, එසේම හොඳින් පීනීමටත් හැකි පක්ෂියෙකි.

English Post >>

ගෝමර පිළිහුඩුවා (Ceryle rudis)

 පහත රට වගුරු බිම්, කලපු, කඩොලාන, සෙමින් ගලා යන ගංගා සහ වැව් ආදී පරිසර පද්ධති වල නිතර හමුවන දේශිය පක්ෂියෙකි ගෝමර පිළිහුඩුවා. වෙරල අසබඩ ප්‍රදේශ වල සාමාන්‍යයෙන් සුලභව හමුවේ. ප්‍රධාන වශයෙන් මාලුන් සහ වෙනත් ජලජ සත්වයන් ගොදුරු කරගන්නා අතර ජල මතුපිටට උඩින් එක තැන පියාඹමින් සිට එකවර ගොදුර මතට පැන එය ඩැහැගන්නා ආකාරය නිරීක්ෂණය කල හැක. ජෝඩු වශයෙන් දිවිගෙවන ගෝමර පිළිහුඩුවන් වසරේ මාර්තු සිට මැයි දක්වා කාලයේ ගං ඉවුරක කණ්ඩිය තුලට හෑරු ගුලක බිත්තර දමා අභිජනනයේ යෙදේ.  

English Post >>

ඉවුරු වැහිළිහිණියා/කරපටි ඉවුරුළිහිණියා (Riparia riparia)

 දුර්ලභ නමුත් නිත්‍ය සංක්‍රමණික පක්ෂියෙකි. වියලි කලාපයේ බොහෝවිට ජල මූලාශ්‍රයකට ආසන්න විවෘත බිම් වල හමුවේ. ප්‍රධාන වශයෙන් දකුණු වෙරලබඩ කලාපයේ වාර්තා වේ. නිතරම අටු වැහි ලිහිණි රංචු සමග විදුලි කම්බි හෝ දුරකතන කම්බි මත වසා සිටින ආකාරය නිරීක්ෂණ කල හැක. ඉවුරු වැහිලිහිණියා උතුරු ඉන්දියාවේ සහ උතුරු ඇමෙරිකාවේ අභිජනනය කරයි.

English Post >> 

කහ යටිමල් කිරලා/කහ තැලි කිරලා (Vanellus malabaricus)

 පහත රට වියලි කලාපයේ බොහෝවිට ඉතාමත් වියලි ප්‍රදේශ වල හමුවන තරමක් දුර්ලභ දේශීය පක්ෂියෙකි. පුත්තලමේ සිට යාපනය දක්වා වූ වෙරල තීරයේ සහ හම්බන්තොට දිස්ත්‍රික්කයේ සුලභව හමුවේ. තවද නැගෙනහිර පලාතේ මෙන්ම උඩවලව සහ අනුරාධපුරද අභිජනනය කරන ගහන වාර්තා වී ඇත.  කුඩා රංචු ලෙසින් හෝ ජෝඩු ලෙසින් ශුෂ්ක තෙත් බිම්, පුරන් බිම්, වියලි කුඹුරු වල මෙන්ම ගල් සහිත තණබිම් වලද පලගැටියන්, කුහුඹුවන්, වේයන්, කුරුමිණියන් වැනි භූමිය මත සිටින කුඩා සතුන් ගොදුරු කරගනිමින් දිවි ගෙවන මෙම පක්ෂියා වසරේ මැයි සිට ජූලි දක්වා කාලයේ අභිජනනයේ යෙදේ. කුරුසයක ආකාරයට බිත්තර 4 ක් ගල් සහිත බිමක පස් පිඩලි සහ ගල් අතර මනාව සඟවා තබා බිත්තර රැකීමේ යෙදෙන මෙම පක්ෂියාගේ 'කූඩුව' පහසුවෙන ඇස නොගැටේ. බොහෝවිට ඉතාමත් පහලින් පියාසර කරන පක්ෂියෙකි.  

English Post >>

Green Sandpiper (Tringa ochropus)

 Rather uncommon winter migrant to the grassy and wooded areas of freshwater pools, streams, rivers and brackish channels in tidal marshes throughout the island. But not normally occurs on salt water. While its stay in Sri Lanka Green Sandpiper usually lives as solitary birds. It breeds in Europe and Central Asia. 

Commicarpus chinensis [Syn: Boerhavia chinensis]

A straggling herb of hedges and scrub borders in the intermediate lowlands. Probably a native plant of Sri Lanka.  Flowering from March to April. 

අළු කොබෙයියා (Stigmatopelia chinensis ceylonensis)

ඉතාමත් සුලභ දේශිය පක්ෂියෙකු වන  අළු කොබෙයියා දිවයින පුරාම පාහේ ගෙවතු සහ වගා බිම් වලත් වියලි කලාපයේ නම් වනාන්තර තුලත් හමුවේ. එහෙත් කඳුකරයේ එතරම් සුලභ නොවේ. ජෝඩු වශයෙන් ජීවත් වන අළු කොබෙයියන් කුඩා ගසක් හෝ පඳුරක් මත කෝටු කෑලි සහ ගස් වල මුල් ආදිය එකතු කර තනන කූඩුවක බිත්තර දෙකක් පමණ දමා වසර පුරාම පාහේ අභිජනනය කරයි. බොහෝවිට එක් ජෝඩුවක් වසරක කාලය තුල කිහිප වරක්ම බිත්තර දමා පැටවුන් බෝ කරයි. අළු කොබෙයියන් ප්‍රධාන වශයෙන්  තණකොල සහ වල් පැලෑටි වල බීජ සහ ධාන්‍ය වර්ග ආදිය භූමිය මතින් අහුලා ගෙන ආහාරයට ගනී.

English Post >> 

පුංචි බිඟුහරයා/කොළ කුරුමිණිකුරුල්ලා (Merops orientalis ceylonicus)

පහත රට වියලි කලාපයේ විවෘත පෙදෙස්, වගා බිම් සහ වනාන්තර තුල වූ විවෘත ප්‍රදේශ වල ඉතාමත් සුලභ දේශීය පක්ෂියෙකි. එසේම අර්ධ නාගරික ප්‍රදේශ වල විදුලි රැහැන් මත වසා සිටින පක්ෂීන්ද බොහෝවිට දැකගත හැක. කලාතුරකින් තෙත් කලාපය තුලද වියලි කලාපයේ සිට තාවකාලිකව සංක්‍රමණය වූ පක්ෂීන් හමුවේ. බොහෝවිට ජෝඩු වශයෙන් හමුවන මුත් රාත්‍රී කාලයේදී රංචු ලෙසින් වදුල සහිත ගසක ලැග සිටින ආකාරය නිරීක්ෂණය කර ඇත. අනෙකුත් බිඟුහරයන් මෙන්ම පුංචි බිඟුහරයාගේද ප්‍රධාන අහාරය කුරුමිණියන්, මීමැස්සන්, සමනලයන් සහ බත්කූරන් වැනි  විවිධ ඉගිලෙන කෘමි සතුන්ගෙන් සමන්විත වේ. වයරයක් මත සිට හෝ ගසක අත්තක් මත සිට එක්වර ඉගිලී ගොස් එවැනි සතුන් අල්ලාගෙනෙ බොහෝවිට එම ස්ථානයටම රැගෙන විත් ගිලදමන ආකාරය නිරීක්ෂණය කල හැක. පුංචි බිඟුහරයා අප්‍රියෙල් සිට අගෝස්තු අතර කාලයේ පස් කණ්ඩියක් තුලට හෑරු ගුලක බිත්තර තුනත් පහත් අතර ප්‍රමාණයක් දමා අභිජනනය කරයි.

English Post >>

Common Ringed Plover (Charadrius hiaticula tundrae)

 Very rare but regular winter migrant to tidal mudflats, shores, lagoons and salt-pans of the dry zone coastal areas. During its stay in the island Common Ringed Plover lives as solitary birds or as scattered flocks with other small waders. It breeds in Northern Eurasia and Northeastern part of the North America. 

බළල් සේරා/සැවුල් දියසෑනා (Hydrophasianus chirurgus)

 

පාවෙන ජලජ ශාක බහුල පහත රට  වැව් සහ වගුරු බිම් වල සුලභ දේශීය පක්ෂියෙකි. විසිරුණු රංචු ලෙසින් පාවෙන ජලජ ශාක මත සිය දිගු ඇඟිලි සහ නිය භාවිතා කරමින්  ඇවිදින බළල් සේරන් විවිධ ජලජ ශාක වල බීජ, ධාන්‍ය වර්ග සහ ජලජ කෘමීන්, කූනිස්සන් වැනි දේ ආහාරයට ගනී. බළලෙකුගේ වැනි නාදයක් නගන හෙයින් බළල් සේරා යන නම මෙම පක්ෂියාට ව්‍යවහාර වේ. බළල් සේරුන් වසරේ පෙබරවාරි සිට ජූලි අතර කාලයේ ජලජ පැලෑටි එකතු කර සාදා ගන්නා තෙතබර කූඩුවක බිත්තර 3 ක් හෝ 4 ක් දමා අභිජනනයේ යෙදේ.  

English Post >>

වී කුරුල්ලා/ළය කායුරු වීකුරුල්ලා/පුල්ලි වීකුරුල්ලා (Lonchura puntulata)

 දිවයින පුරාම පාහේ තෘණ භූමි, ගෙවතු සහ කුඹුරු ආදියේ ඉතාමත් සුලභ දේශීය පක්ෂියෙකි. කුරුල්ලන් දහයක පමණ වූ රංචු වශයෙන් ජීවත් වන මෙම වී කුරුල්ලා වී සහ තෘණ බීජ ආහාරයට ගනී. වසර පුරාම පාහේ අභිජනනය කරන මුත් බොහෝවිට ඔක්තෝබර් සිට මැයි දක්වා කාලයේ බිත්තර සහ පැටවුන් සහිත කූඩු වැඩියෙන් හමුවේ. තණකොල පත්‍ර එකතු කර ගෝලාකාරව තනා ගන්නා කූඩුව ගසක් හෝ පඳුරක් මත තනයි. කටු සහිත දෙහි කුලයේ ශාක හෝ ඇතැම්විට පුවක් ගස් වල මල් කූඩු සැදීම සඳහා වැඩියෙන් යොදාගන්නා ආකාරය නිරීක්ෂණය කර ඇත.

English Post  >>

පුංචි ගෙඹිතුරුවා/ගෙඹි සේරා (Tachybaptus ruficollis)

 තරමක් සුලභ දෙශීය පක්ෂියෙකු වන  පුංචි ගෙඹිතුරුවා පහත රට වැව්, වගුරු බිම් වැනි ජලජ පරිසර වල වියලි කලාපයේ වඩාත් සුලභ ලෙසත්, තෙත් කලාපයේ තරමක් දුර්ලභවත් හමුවේ. එසේම කඳුකරයේද දුර්ලභව නමුත් අභිජනනය කරන පක්ෂීන් වාර්තා වී ඇත. ඇතැම්විට තනි පක්ෂීන් දැක ගත හැකි වුවත් පුංචි ගෙඹිතුරුවා කුඩා රංචු ලෙසින් ජීවත් වේ. කුඩා මාලුන්, විවිධ ජලජ කෘමීන්, සහ ඉස්සන් වැනි සතුන් ගොදුරු කරගන්නා පුංචි ගෙඹුතුරුවා වසරේ දෙසැම්බර් සිට පෙබරවාරි දක්වාත්, බොහෝවිට නැවත ජුනි මාසයේත් ජලජ ශාක එකතු කර ජලය මත පාවෙන කූඩුවක් තනා එහි බිත්තර තුනක් පමණ දමා අභිජනනයේ යෙදේ. 

English Post >>

Great Cormorant/මහ දියකාවා[Maha Diyakawa] (Phalacrocorax carbo)

Rather rare breeding resident of dry lowland large tanks and lagoons. Very rarely occurs in wet lowlands and hills too. As other cormorants it is an expert diver and feeds mainly on fish. It lives usually as small flocks associating with other cormorants and such water birds. Great Cormorant breeds colonially from December to February . The nest usually place among the branches of a tree standing in shallow water. 

සිංහලෙන් කියවන්න >>

බොර සබරිත්තා/දුඹුරු ඇස්පටියා (lanius cristatus)

 මෙරටට පැමිණෙන සුලභ සංචාරක පක්ෂියෙකි බොර සබරිත්තා හෙවත් දුඹුරු ඇස්පටියා. බොර සබරිත්තන් උප වීශේෂ දෙකක් මෙරට තුලදි වාර්තා කර ඇති අතර ඒ අතරින් මධ්‍යම ආසියාවේ අභිජනනයේ යෙදෙන cristatus උප විශේෂය බහුලව දැකගත හැකි අතර නැගෙනහිර ආසියාවේ අභිජනනය කරන lucionensis උප විශේෂයද ඇතැම් අවස්ථා වලදී මෙරට තුලදී නිරීක්ෂණය කර ඇත. දිවයින පුරාම පාහේ ගස් කොලන් සහිත විවෘත ස්ථාන වල හමුවන දුඹුරු සබරිත්තන් තණකොලපෙත්තන්, කුරුමිණියන් වැනි කෘමි සතුන් ප්‍රධාන වශයෙන් ගොදුරු කර ගනී. 

English Post >>

සර්ප රාජාලියා (Spilornis cheela spilogaster)

 සුලභ දේශීය පක්ෂියෙකු වන සර්ප රාජාලියා දිවයින පුරාම පාහේ වනාන්තර සහ වෙනත් එවැනි ගස් කොළන් සහිත ප්‍රදේශ වල හමුවේ. එවන් ප්‍රදේශ වල ඉර එලිය හොඳින් පවතින දිනවල අහසේ කැරකෙමින් එහෙමෙහෙ යමින්, නිතර ඔවුන්ගේ ඝෝෂාකාරී අධික නාදය නිකුත්කරමින් ඉතා ඉහලට ඉහල නගින සර්ප රාජාලියන් බොහෝ විට ජෝඩු වශයෙන් දැක ගත හැක. නමින්ම කියැවෙන පරිදි සර්ප රාජාලියන් ප්‍රධාන වශයෙන් සර්පයන් ගොදුරු කරගනී. එමෙන්ම ගෙම්බන්, මීයන් සහ බොහෝවිට තුවාල වූ සහ අසනීප සහිත කුරුල්ලන්ද සර්ප රාජාලියන් ආහාරයට ගනී. පෙබරවාරි සිට මැයි දක්වා මාස වල වනාන්තරයේ වූ ගසක කුඩා සහ විශාල කෝටු කෑලි විශාල ප්‍රමාණයක් එකතු කරගනිමින් සාදන කූඩුවක බිත්තර එකක් හෝ ඇතැම්විට කලාතුරකින් දෙකක් දමා අභිජනනයේ යෙදේ.

English Post >>

දෙමළිච්චා (Turdoides affinis taprobanus)

ගෙවතු, වගා බිම් සහ මිනිස් වාසයන්ට ආසන්න  වනගත ප්‍රදේශ වලද ඉතාමත් සුලභ දේශීය පක්ෂියෙකි. නමුත් ඝන වනාන්තර සහ කඳුකරයේ දුර්ලභය. බොහෝවිට හතට වඩා වැඩි කුරුල්ලන්ගේ රංචු වශයෙන් හමුවේ. එම හේතුව නිසාම ඉංග්‍රීසි භාෂාවෙන් Seven Sisters ලෙස හඳුන්වයි. කෘමින් මෙන්ම ශාකමය ද්‍රව්‍යද ආහාරයට ගන්නා දෙමලිච්චා එවන් බොහෝ ආහාර පොළොව මතු පිටින් ලබාගනී. මාර්තු සිට මැයි දක්වා සහ බොහෝවිට නැවතත් අගෝස්තු සිට නොවැම්බර් දක්වා කාලයේ අභිජනනයේ යෙදේ.  ගැඹුරු කෝප්පයක හැඩයෙන් යුත් කූඩුව පඳුරක මනාව සැඟවෙන පරිදි තනා එහි බිත්තර තුනේ සිට පහ අතර ප්‍රමාණයක් දමයි.

English Post >>

බැම සුදු හම්බු කුරුල්ලා/සරල ප්‍රීනියා (Prinia inornata insularis)

පහත රට තැනිතලා බිම් වල සිට මධ්‍යම කඳුකරයේ පහල කඳු පන්තීන් දක්වා ලඳු කැලෑ, කුඹුරු සහ වගුරු බිම් ආශ්‍රීතව, එම හමුවන ස්ථාන වල සුලභව දැකිය හැකි දේශීය පක්ෂියෙකි. සාපේක්ෂව වියලි කලාපයේ වඩාත් සුලභය. බැම සුදු හම්බු කුරුල්ලන් තනිව හෝ ජෝඩු වශයෙන් දවසේ වැඩි කාලයක් තණකොල පඳුරු අතර එහෙ මෙහෙ පනිමින් ඔවුන්ගේ ප්‍රධාන ආහාරය වන කෘමීන් ගොදුරු කරගන්නා ආකාරය දැක ගත හැක. බොහෝ විට වසර පුරාම පාහේ අභිජනනයේ යෙදෙන අතර ගැඹුරු කෝප්පයක ආකාර කූඩුව,  පරඩැල් වලින් තණකොළ පඳුරක් හෝ මිටි පඳුරක් මත පොළව මතුපිට හෝ බොහෝවිට වගුරු බිමක නම් ජලය මතු පිට සිට අඩියක් හෝ අඩි තුනක් පමණ උඩින් තනන අතර, එහි බිත්තර තුනෙ සිට පහ දක්වා අතර ප්‍රමාණයක් දමා අභිජනනයේ යෙදේ. 

English Post >>

හම්බු කුරුල්ලා/ඉරි පවන්සැරියා (Cisticola juncidis)

 මුහුදු වෙරළ ආසන්න ප්‍රදේශ වල සිට ඉහල කඳුකරයේ මහඑලිය (හෝර්ටන් තැන්න ජාතික උද්‍යානය) දක්වාම දිවයින පුරාම උස තෘණ වර්ග සහිත තණ බිම්, වගුරු බිම්, වැව් අද්දර මෙන්ම කුඹුරු වලද දැකිය හැකි සුලභ පක්ෂියෙකි. තනිව හෝ ජෝඩු වශයෙන් හමුවන අතර ප්‍රධාන වශයෙන් තණකොළපෙත්තන් වැනි කෘමි සතුන් ආහාරයට ගනී. මාර්තු සිට අප්‍රියෙල් දක්වා සහ නැවතත් ජුලි සිට සැප්තැම්බර් දක්වා කාලයේ තණ පඳුරක මධ්‍යයට වන්නට මනාව සැගවෙන ආකාරයෙන් කූඩුවක් සාදා එහි බිත්තර තුනක් හෝ හතරක් දමා අභිජනනයේ යෙදේ. කූඩුව ඉහලින් වෘත්තාකාර කුඩා විවරයක් සහිතව සිලින්ඩරාකාර  ගොටුවක ආකාරයෙන් සාදයි. 

English Post >>

පුංචි මාල ඔලෙවියා (Charadrius dubius jerdoni)

වියලි කලාපයේ වෙරළබඩ වගුරු බිම්, මඩ වගුරු, වියලී ගිය වැව් පිට්ටනි, කුඹුරු සහ වැලි පර ආදී ස්ථාන වල දැකිය හැකි දේශීය පක්ෂියෙකි පුංචි මාල ඔලෙවියා. එසේම curonicus  උපවිශේෂය සංචාරක පක්ෂීන් මෙරට තුල දැකිය හැකි උතුරු අර්ධ ගෝලයේ ශීත සෘතුව බලපැවැත්වෙන කාලයේදී සංක්‍රමණික පක්ෂියෙකු ලෙසද අප රට තුලට පැමිණේ. එම කාලය තුලදී පුංචි මාල ඔලෙවියන් කොළඹ ආශ්‍රිත කෝට්ටේ සහ බෙල්ලන්විල-අත්තිඩිය ආදී ප්‍රදේශ වල ඇති තෙත් බිම් වලද ඇතැම්විට දැක ගත හැක. නොගැඹුරු ජලයේ සහ වියලි භූමිය මත වෙසෙන කුඩා සතුන් පුංචි මාල ඔලෙවියාගේ ප්‍රධාන ආහාර වන අතර බොහෝ විට එවැනි ස්ථාන වල විසිරුණු රංචු වශයෙන් ආහාර සොයමින් සිටිමින් අනතුරක් දැනුණු විට රංචුවක් ලෙසින් එකතු වී එකවර පියඹා යන ආකාරය නිරීක්ෂණය කල හැක.දේශීයව වසන පක්ෂීන් මැයි සිට ජූනි දක්වා මාස වල අභිජනනයේ යෙදෙන අතර බොරළු සහිත වෙරලේ, වැලි කඳු මත හෝ විශාල වැව් වල මැද ඇති කුඩා දූපත් වල බොරළු කණ්ඩියක් මත පහුරු ගා සාදා ගත් කුඩා වලක බිත්තර 3 ක් පමණ දමා අභිජනනයේ යෙදේ.  

English Post >> 

උකුසු කෝකිලයා/උකුසු කොහා (Hierococcyx varius)

 උප වීශේෂ දෙකක් ලෙසින් මෙරට හමුවන දුර්ලභ පක්ෂියෙකි උකුසු කෝකිලයා. ciceliae උප වීශේෂය මෙරට තුල අභිජනනය කරන දේශීය පක්ෂියෙකු වන අතර පහල කඳුකරයේ සිට කඳුකරයේ ඉහල ප්‍රදේශය දක්වා දුර්ලභව දැක ගත හැක. මෙරටට සංක්‍රමණය වන පක්ෂියෙකු වන varius උප වීශේෂය පහත රට ප්‍රදේශ වල දුලභ පක්ෂියෙකි. වනාන්තර තුල මෙන්ම හොඳින් ගහ කොළ සහිත ගෙවතු සහ තේ වතු වලද මෙම පක්ෂියා හමුවේ. ගස් වල උඩු වියන් ස්ථරයේ සිටින කෘමින් ප්‍රධාන වශයෙන් ආහාරයට ගන්නා උකුසු කෝකිලයා ඇතැම් කුඩා ගෙඩි වර්ගද ආහාරයට ගන්නා බව පැවසේ. බොහෝ විට තනි පක්ෂීන් ලෙසින් හමුවන මුත් ජෝඩු ලෙසින්ද ඇතැම් විට දැකගත හැක. ජනවාරි සිට අප්‍රියෙල් දක්වා කාලයේ අභිජනනය කරන උකුසු කෝකිලයා එම කාලයේ දිවා කල මෙන්ම රාත්‍රියේද නාද කරන මුත් වෙනත් මාස වලදී නිශ්ශබ්ද පක්ෂියෙකි. කෝකිල කුලයට අයත් වෙනත් පක්ෂීන් මෙන්ම උකුසු කෝකිලයාද වෙනත් පක්ෂි විශේෂ තනන කූඩු වල බිත්තර දමන අතර දෙමලිච්චන් වර්ග වල කූඩු ඒ සඳහා උපයෝගි කර ගනී. උකුසු කෝකිල වැඩිහිටි සහ කුඩා පක්ෂීන්ගේ වර්ණ බොහෝ දුරට කුරුළුගෝයාගේ වර්ණ වලට ආසන්න ලෙසින් සමාන වන අතර ප්‍රමාණයෙන්, පියාඹන ආකාරයෙන් සහ ඉරියව් වලින්ද සමීප සමාන කම් දැකිය හැක.

English Post >>

ගම් කපුටා/කලු කපුටා (Corvus levaillantii)

 දිවයින පුරාම පාහේ ඉතාමත් සුලභ දේශීය පක්ෂියෙකු වන ගම් කපුටා නාගරික ප්‍රදේශ වල තරමක් දුර්ලභව දැකිය හැක. එම ප්‍රදේශ වල බහුලව හමුවන්නේ කොළඹ කපුටා ලෙසින් හැඳින්වෙන කපුටු විශේෂයයි. නිතරම ජෝඩු වශයෙන් හෝ කුඩා රංචු ලෙසින් හමුවන ගම් කපුටන් කොළඹ කපුටන් මෙන් ආහාර උදෙසා එතරම් මිනිසා මත යැපීමක් සිදු නොකරන බැවින් ඇතැම්විට මිනිස් වාසයෙන් ඈතට වන්නට පිහිටි  වනාන්තර තුලද හමුවේ. සර්වභක්ෂිකයෙකු වන ගම් කපුටා මළකුණු මත මෙන්ම මිනිස් අපද්‍රව්‍යද මතද යැපෙන ආකාරය නිරීක්ෂණය කල හැක. ගම් කපුටා අප්‍රියෙල් සිට සැප්තැම්බර් අතර කලයේ උස ගසක් මත කෝටු කැබැලි ගොඩක් එකතු කර සාදන කූඩුවක බිත්තර 3 ක් හෝ 4 ක් පමණ දමා අභිජනනයේ යෙදේ. 

English Post >> 

White Wagtail/සුදු හැලපෙන්දා (Motacilla alba dukhunensis)

 White Wagtail is a rare but regular winter migrants to the lowlands. It can be seen on ground of open areas and cultivated lands, often close to water sources. Usually as solitary birds or may be as a scattered flock of few birds, sometimes also associated with other wagtails. It feeds entirely on small insects. As it is with other wagtails White Wagtail also roosts communally in large flocks in a reed bed or similar habitat.

Sub Species - Motacilla alba leucopsis >>

සිංහලෙන් කියවන්න >> 

කරපිංචා/Curry Leaf (Bergera koenigii [Syn: Murraya koenigii])

 An indigenous shrub or small tree of low country, especially in the dry zone. Also cultivated for its leaves ,an essential ingredient in cooking curries.  Flowering in August and December. 

Sri Lanka Golden-backed Frog/රන්වන් දිය මැඩියා (Indosylvirana serendipi)

 An endemic frog inhabiting stream banks, coastal marshy areas, lowland rain forests and plantations of the wet zone from sea level to about 1000  m elevations. Often found on rocks, low vegetation and leaf litter close to water sources. Diurnal activities can be observed in rain forest areas though mostly active during the night. 

Jerdon's Bull Frog (Hoplobatrachus crassus)

Jerdon's Bull Frog is one of the largest frogs  in Sri Lanka, inhabiting paddy fields, marshlands, tanks, rivers, drains and such other aquatic habitats. It also found on land close to water bodies, especially during the night. Common and widely distributed in all climatic zones from sea level to about 600 m elevations. Jerdon's Bull Frog is mostly active during the rainy season and hides inside cracks in earth, dried ponds and other water bodies, holes in rivers and stream banks, underneath logs and stones, etc. during the dry season. 

අං කටුස්සා (Ceratophora stoddartti)

 මධ්‍යම කඳුකරයේ මුහුදු මටටමේ සිට මීටර් 1500 ත් 2200 ත් අතර උසින් යුත් කලාපයේ නුවරඑලිය, මහඑලිය (හොර්ටන් තැන්න), ශ්‍රිපාද අඩවිය වැනි ප්‍රදේශ වල  ස්වභාවික වනාන්තර, වගා බිම් සහ ගෙවතු වල හමුවන මෙරටට ආවේනික කටුස්සෙකි. එසේම භූගෝලීය වශයෙන් හුදකලා වූ ගහණයක් බදුල්ල දිස්ත්‍රික්කයේ නමුණුකුල කන්ද ආශ්‍රීතවද ඉතාමත් කුඩා ප්‍රදේශයකට සීමා වී හමුවේ. බොහෝවිට ගස් කඳන් මත දිවිගෙවන මුත් භෞමිකවද සැරිසරන අං කටුස්සන් දැක ගත හැක. කෘමින් සහ දලඹුවන් ආහාරයට ගන්නා අං කටුස්සන් භූමියේ සැරිසරන විට ගැඩවිලුන්ද ගොදුරු කර ගනී. ගස් කඳන් මත සිට පොළොව මතට ගමන් කරන අවස්ථාවේදී සිය ශරීර වර්ණය හරිත පැහැයේ සිට දුඹුරු පැහැය දක්වා ක්ෂණිකව වෙනස් කර ගැනීමේ හැකියාව අං කටුස්සාට තිබේ. 

English Post >>

පුංචි ලේනා (Funambulus obscurus)

පුංචි ලේනා පහත රට තෙත් කලාපයේ සිට  ඉහල කඳුකරය දක්වාම වනාන්තර වල පමණක් හමුවේ. එහෙත් ඇතැම් විට වනාන්තර ආශ්‍රිත හොඳින් ගහකොල සහිත ගෙවතු වලද හමුවන අවස්ථා ඇත.  මෙරට හමුවන ලේනුන් අතරින් ප්‍රමාණයෙන් කුඩාම ලේනා හෙයින් පුංචි ලේනා ලෙසින් හඳුන්වන මෙම ලේන් විශේෂයේ මෙරට සිටින වෙනත් ලේන් විශේෂ වල මෙන් නොව ශරීර ප්‍රමාණයට සාපේක්ෂව වලිගය කුඩාය. කෘමින්, කෘමි සතුන්ගේ පිළවුන් මෙන්ම මල් සහ පළතුරු ද පුංචි ලේනා ආහාරයට ගනී. කුරුල්ලන්ගේ ආහාර සෙවීමේ ක්‍රියාවලිය අතරතුරදී ඔවුන්ගෙන් ගිලිහී පලා යන කෘමින් සහ කෘමි පිළවුන් ආහාර කරගැනීමේ අරමුණෙන් විවිධ කුරුල්ලන් එකතු වී එකම මාර්ගයක දිනපතා ගමන් කරන කුරුළු රංචු සමග බිම් මට්ටමේ සිට බොහෝවිට මෙම ලේනා ගමන් කරයි. නිතරම පාහේ ජෝඩු වශයෙන් හමුවන පුංචි ලේනා වරින් වර කුරුල්ලෙකුගේ වැනි ශබ්දයක් නගමින් ඔවුනොවුන් අතර සබඳතාවය පවත්වා ගන්නා ආකාරය දැකිය හැක. පුංචි ලේනා මෙරටට ආවේනිකය.

English Post >>

Frankenberg's Shrub Frog (Pseudophilautus frankenbergi)

An endemic shrub frog confined to the cloud forests above 1850 m a.s.l. of Horton Plains and Namunukula Peak.  Dorsal color of this species is varying from leaf green to light or dark brown, sometimes mottled or spotted with lighter or darker colors. 

Snout-vent length - less than 30 mm 

Bulbophyllum trimenii

An endemic epiphyte rare on trees of mid country to montane forests above 762 m elevations. 

Pilea wightii

An indigenous herb common in forests and shady places of montane wet zone from 1500 to 2300 m elevations. Flowering and fruiting from October to April.

Male flower size - 4 mm across

Female flower size - 1.5 mm across

Indian Awl King (Choaspes benjaminii)

 Indian Awl King is a rather uncommon butterfly restricted to the hill country forests above 1500 m a.s.l. But there are few records of observing it at some slightly lower elevations as well. Its larval food plants are Meliosma simplicifolia (ඇල්බැද්ද) and Meliosma arnottiana (නික දවුල). Male Indian Awl Kings are usually settle on wet roads, stream beds and strongly attracted by bird droppings. As per W. Ormiston who wrote about this butterfly in 1924 it was a fairly common butterfly of the hills and was formerly very plentiful on the cart road below the Haputale jungle, but he noted that since the Forest Department has cleared out the original vegetation and planted Eucalyptus in its places this and other butterflies have, of course disappeared. But he mentioned that it was still common between Haputale and Ohiya. He had collected it from Maskeliya, the hills above Ratnapura, Kandy as well as Haldummula which is rather low as 3500 ft.

Cheirostylis flabellata

 An indigenous terrestrial  tiny herb occurs under shade of trees along pathways and hill cuttings in the montane forests from 900 to 2100 m elevations. Rare.

Flower size - 5-6 mm across

ජෑම් පේර[Jam pera]/Strawberry guava/Purple guava/Chinese guava/Calcutta guava (Psidium cattleyanum)

An introduced small tree or shrub cultivated in the hill country. Native to the American tropics.  

ගිනි හොට [Gini hota]/Tree fern (Alsophila walkerae [Syn: Cyathea walkerae])

 An endemic tree fern of stream sides in primary and secondary lowland to montane forests and scrublands from 60 to 1525 m or more elevations.

Biophytum nudum

An indigenous erect herb or undershrub. Locally rather common in open places of the montane region from 1300 to 2000 m elevations. Flowering from March to September.  

Sarcococca zeylanica

 An endemic shrub or small tree occurs along stream sides, clearings and roadsides in secondary forests from 700 to 1850 m elevations.